Εισήγηση της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ στο 17ο συνέδριο

9 - 12 Φλεβάρη 2005

Η ΚΕ χαιρετίζει την παρουσία των αντιπροσώπων κομμουνιστικών, εργατικών και άλλων αντιιμπεριαλιστικών κομμάτων στις εργασίες του 17ου Συνεδρίου. Χαιρετίζει, επίσης, τους προσκαλεσμένους από τη χώρα μας, που προσήλθαν στην έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου μας.

Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στους λαούς της Γης, που δοκιμάζονται από την ιμπεριαλιστική εκμετάλλευση, τον πόλεμο και την καταπίεση. Είμαστε στο πλευρό όλων εκείνων που υποφέρουν από τη φτώχεια, την ανεργία, την κρατική καταστολή και βία. Στο πλευρό των θυμάτων της ταξικής πολιτικής στο περιβάλλον. Είμαστε αλληλέγγυοι με όλους εκείνους που σηκώνουν το ανάστημά τους στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Χαιρετίζουμε κάθε κίνημα αντίστασης και διεκδίκησης που στρέφεται κατά των συμφερόντων των μονοπωλίων. Είμαστε βέβαιοι ότι οι σημερινοί αγώνες, οι διάφορες μορφές εργατικής και λαϊκής διαμαρτυρίας, οι εστίες αντίστασης, που κατά διαστήματα εμφανίζονται, ανεξάρτητα αν φέρνουν άμεσα αποτελέσματα σήμερα, αποτελούν ένα πολύτιμο σχολείο για όλους τους λαούς, ώστε να περάσουν, όσο γίνεται πιο σύντομα, σε μια μεγάλη αντεπίθεση.

Κάθε αγώνας, κάθε προσπάθεια λαϊκής χειραφέτησης που εμφανίζεται σε εθνικό επίπεδο είναι χέρι βοήθειας στο διεθνές κίνημα των λαών. Οι διεθνείς δραστηριότητες, οι κοινές κινητοποιήσεις αποτελούν ξυπνητήρι αφύπνισης, δίνουν δύναμη σε λαϊκές δυνάμεις που τώρα βρίσκονται σε φάση ανασυγκρότησης και ανασύνταξης στις χώρες τους.

Διαβεβαιώνουμε ότι θα γίνουμε αποτελεσματικότεροι και μαχητικότεροι, ιδιαίτερα στο κίνημα αλληλεγγύης στον ιρακινό και παλαιστινιακό λαό, στο λαό της Κύπρου, του Αφγανιστάν, στους λαούς της Βαλκανικής και της Αφρικής, σε όλους τους λαούς, στις πλάτες των οποίων δοκιμάζουν τις αντιθέσεις τους οι ΗΠΑ με ηγετικές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το 17ο Συνέδριο έχει κύριο θέμα την πολύπλευρη ισχυροποίηση του Κόμματος, ιδεολογική, πολιτική, οργανωτική. Το ζήτημα δεν ενδιαφέρει μόνο τους κομμουνιστές. Αφορά το λαϊκό κίνημα, που βρίσκεται αντιμέτωπο με ένα νέο τυφώνα αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων και αναδιαρθρώσεων. Ολους εκείνους που αντιστέκονται, προβληματίζονται και αναζητούν τις προϋποθέσεις, για να αντιμετωπιστούν τα οξυμένα λαϊκά προβλήματα στην Ελλάδα. Αφορά αυτούς που πιστεύουν στο διεθνή συντονισμό του αγώνα.

Η κυβέρνηση άλλαξε, η αξιωματική αντιπολίτευση επίσης, η πολιτική γραμμή όμως που ακολουθείται μένει βασικά ίδια. Αναμενόμενο, αφού ανάμεσα στα δύο κόμματα δεν υπάρχουν προγραμματικές διαφορές. Η αντιπαράθεση που εκδηλώνεται ανάμεσα στους δύο ανταγωνιστές δεν αναιρεί καθόλου τη συναίνεση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στο κύριο και βασικό: Πώς θα προωθηθούν, με γρήγορους ρυθμούς, οι λεγόμενες διαρθρωτικές αλλαγές, δηλαδή οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. O Συνασπισμός διακηρύσσει σε όλους τους τόνους ότι μετά το συνέδριό του «στρίβει» αριστερά. Αυτό που κρίνεται δεν είναι οι διακηρύξεις, αλλά οι προγραμματικές του θέσεις, οι οποίες κινούνται στον ευρωμονόδρομο των τεσσάρων ελευθεριών του Μάαστριχτ και των αντίστοιχων καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων.

Τα θέματα που μας απασχολούν στο Συνέδριο έχουν άμεση σχέση με το νέο κύμα αντιλαϊκών μέτρων που προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ. Ευθυγραμμίζεται, όπως είναι φυσικό, με τις εντολές του χρηματιστικού κεφαλαίου, γενικότερα με τις απαιτήσεις των μονοπωλιακών ομίλων. Με τις εντολές και οδηγίες της ΕΕ να επιταχυνθούν οι λεγόμενες μεταρρυθμίσεις και επιλογές της, ιδιαίτερα το πακέτο των μέτρων της στρατηγικής που καθορίστηκαν στη Λισαβόνα.

Δεν υπάρχει τομέας, πλευρά ή πτυχή των λαϊκών δικαιωμάτων και ζωτικών αναγκών που να μην είναι σήμερα στην επικαιρότητα: Το πρόβλημα της ανεργίας, της ακρίβειας και της συνεχούς μείωσης της αγοραστικής ικανότητας των εργαζομένων. Το πρόβλημα της ιδιωτικοποίησης της Παιδείας και της Υγείας. Είναι «προ των θυρών» ο κίνδυνος, αν δεν υπάρξει αποφασιστική λαϊκή αντίδραση, να γκρεμιστεί ό,τι απέμεινε από το οικοδόμημα της Κοινωνικής Ασφάλισης που είχε διαμορφωθεί μεταπολεμικά και μεταπολιτευτικά στη χώρα μας, κάτω και από την πίεση της πάλης του λαού. Η Παιδεία και γενικότερα η κοινωνική πολιτική έχουν μπει για τα καλά στους σχεδιασμούς του μονοπωλιακού κεφαλαίου. Με πρόσχημα την καταπολέμηση της ανεργίας, παίρνονται συνεχώς νέα μέτρα. Θύματα ιδιαίτερα οι γυναίκες και η νεολαία, με στόχο να επεκταθούν σε πλάτος και βάθος οι ελαστικές μορφές απασχόλησης και να ενταθεί η ταξική εκμετάλλευση.

Οξύνονται οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις διάφορες μερίδες του μονοπωλιακού κεφαλαίου για το ποιος επιχειρηματικός όμιλος θα κερδίσει μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά. Ολες οι μερίδες του μονοπωλιακού κεφαλαίου απαιτούν ταχύτερες μεταρρυθμίσεις, σε βάρος της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, ώστε να διασφαλίσουν κερδοφορία και δυνατότητες να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις του διεθνούς ανταγωνισμού. Με την επιβολή νέου ωραρίου λειτουργίας των καταστημάτων δέχονται νέα συντριπτικά πλήγματα οι εργασιακές σχέσεις των εργατοϋπαλλήλων. Απειλούνται δραματικά οι αυτοαπασχολούμενοι στον τομέα του εμπορίου. Η μικρομεσαία αγροτιά, ιδιαίτερα εκείνη που έχει πολύ μικρό κλήρο και παραγωγή, αντιμετωπίζει νέα επίθεση, με στόχο τη συγκέντρωση της παραγωγής σε λιγότερα χέρια, τη μεγαλύτερη επικράτηση των καπιταλιστικών σχέσεων.

Τα οξυμένα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα των εργαζομένων δεν πρέπει να αποτραβήξουν την προσοχή - πολύ περισσότερο τη δική μας - από ένα άλλο πλέγμα προβλημάτων που ασκούν άμεση επίδραση στις εξελίξεις στη χώρα. Πρόκειται για τη νομιμοποίηση, και στο εσωτερικό της ΕΕ, επιχειρήσεων καταστολής και με στρατιωτικές δυνάμεις. Για την προσαρμογή της Δικαιοσύνης σε μηχανισμό που νομιμοποιεί την κρατική καταστολή και τη γιγάντωση των μηχανισμών καταστολής. Εξαπολύεται νέο κύμα μέτρων κρατικής καταστολής και βίας, περιορισμού των συλλογικών και ατομικών ελευθεριών, με πρόσχημα την πάλη κατά της «τρομοκρατικής απειλής». Στη Σύνοδο της ΕΕ, στις Βρυξέλλες στις 16 - 17 Δεκέμβρη 2004, αποφασίστηκε να θεσπιστεί μακροπρόθεσμη στρατηγική για την αντιμετώπιση των «ακραίων» πεποιθήσεων και της «στρατολόγησης τρομοκρατών», καθώς, όπως υπογραμμίζεται, αυτά τα δύο συνδέονται στενά. Ενώ, «πριν από το τέλος του 2005 πρέπει να υλοποιηθεί πρόγραμμα για την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας με δυνητικές διασυνοριακές επιπτώσεις».

Είναι φανερό ότι οι αντιδράσεις των λαών στους τρομονόμους, οι οποίες αγκάλιασαν ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων που ανήκαν σε διαφορετικά πολιτικά κόμματα, δυσκολεύουν τα κράτη - μέλη της ΕΕ, να εφαρμόσουν με ευκολία αυτά τα μέτρα και κατά των κινημάτων, παρά τις δυνατότητες που ήδη παρέχει το θεσμικό πλαίσιο. Τώρα θα προχωρήσουν, ίσως, σε νέα συμπληρωματικά μέτρα, για να λυθούν τα χέρια τους μπροστά στην εκτίμηση ότι η ταξική πάλη θα ενταθεί.

Αναπόσπαστα δεμένο με την πιο πάνω εκτίμηση είναι το πρόβλημα που δημιουργείται στο χώρο του Αιγαίου. Μέσα από την προώθηση της νέας δομής του ΝΑΤΟ και τις αλλαγές των στρατηγείων, έχουν παραχωρηθεί κυριαρχικά δικαιώματα Αμυνας στην Ατλαντική Συμμαχία και την Τουρκία. Η αμφισβήτηση μέρους των συνόρων, ακόμα και νήσων και βραχονησίδων από την Τουρκία, στηρίζεται και προωθείται από τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Οι συνεχείς παραβιάσεις και διεκδικήσεις στο Αιγαίο δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ένα συνηθισμένο, μικρής σημασίας, ζήτημα, αλλά στο φόντο των εξελίξεων στην περιοχή, των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, που όλα δείχνουν ότι θα οξυνθούν το επόμενο διάστημα. Η πάλη για τα κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο, για την ακεραιότητα της χώρας είναι αναπόσπαστα δεμένη με την πάλη κατά των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών στην περιοχή. Είναι πάλη κατά του πολέμου και υπέρ της ειρήνης.

Το ΚΚΕ έχει θέσει ανοικτά στο λαό τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύει η αλλαγή - και επίσημα - της αποστολής των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Η κύρια αποστολή που είχαν, με βάση και το Σύνταγμα, να προστατεύουν την εδαφική ακεραιότητα και τα νόμιμα δικαιώματα της χώρας, υποβαθμίζεται από τη συμμετοχή τους σε δράση εκτός των συνόρων, στα πλαίσια των ονομαζόμενων, από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, ειρηνευτικών αποστολών και οι οποίες υπηρετούν τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και τον πόλεμο. Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, με πρόσχημα την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων, αναθέτουν, και στη συνέχεια, σε τμήματα των Ενόπλων Δυνάμεων καθήκοντα αστυνόμευσης. Διαμορφώνουν κλίμα, γίνεται προετοιμασία, ώστε οι Ενοπλες Δυνάμεις, με πρόσχημα την πάλη κατά της «τρομοκρατίας», να χρησιμοποιούνται για εσωτερική καταστολή του κινήματος. Για να υπηρετηθεί ο στόχος αυτός, κτίζεται ο «επαγγελματικός στρατός», που θα πολεμά για τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας και των ιμπεριαλιστών επί μισθώ.

Δε θα κουραστούμε να υπογραμμίζουμε ότι οι εργαζόμενοι μία επιλογή έχουν: Την ανάπτυξη των αγώνων τους, την οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου, την ενίσχυση του ΚΚΕ. Δε φτάνει να μιλάμε γενικά για αγώνες. Σημασία έχει με ποια αιτήματα και στόχους αναπτύσσονται. Σημασία έχει οι εργαζόμενοι να παλεύουν για την ικανοποίηση αιτημάτων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους. Σημασία έχει ο συντονισμός των αγώνων. Στην εφ' όλης της ύλης επίθεση του κεφαλαίου, η εργατική τάξη πρέπει να αντιτάξει την ενότητα δράσης της, τη συμμαχία της με τα άλλα λαϊκά στρώματα, την ενιαία και εφ' όλης της ύλης αντεπίθεσή τους. Σημασία έχει οι εργαζόμενοι να παλεύουν για την ικανοποίηση των αιτημάτων τους και για τη δημιουργία των πολιτικών προϋποθέσεων που θα διασφαλίσουν μια τέτοια εξέλιξη.

Η προσυνεδριακή δουλιά

Η ΚΕ και τα άλλα καθοδηγητικά όργανα κατέβαλαν προσπάθειες για την καλύτερη προετοιμασία της προσυνεδριακής δουλιάς, δηλαδή να δημιουργηθούν οι απαραίτητοι όροι, ώστε το κάθε μέλος και στέλεχος του Κόμματος να ανεβάσει την προσωπική του συμμετοχή και συνεισφορά στη συζήτηση των Θέσεων.

Στις συνελεύσεις των ΚΟΒ ήταν πιο δύσκολο να συνδεθεί η ιδιαίτερη πείρα με τα κεντρικά ζητήματα των Θέσεων. Εκδηλώθηκαν οι καθοδηγητικές αδυναμίες και ελλείψεις, που έχουν ως αποτέλεσμα οι ΚΟΒ να έχουν ένα στενό ορίζοντα πείρας. Να δέχονται τις συνέπειες της πρακτικίστικης καθηκοντολογίας, χωρίς σχεδιασμό και προοπτική, σε αντίθεση με τον πολύπλευρο και μακροχρόνιο χαρακτήρα της πάλης. Φάνηκε ότι δεν έχουμε επιτύχει να δουλεύουμε συστηματικά, με βάση τα ντοκουμέντα του Κόμματος και τις επεξεργασίες που γίνονται και στη βάση αυτή να ελέγχεται, να εμπλουτίζεται η πείρα. Στις συνδιασκέψεις βελτιώθηκε ο προβληματισμός, έγιναν πιο ουσιαστικές παρατηρήσεις.

Στην προσυνεδριακή συζήτηση και διάλογο πήρε μέρος και το στελεχικό δυναμικό της ΚΝΕ. Εγινε προσπάθεια να συζητηθούν οι Θέσεις και στις ΟΒ. Εκτιμάμε ότι το ενδιαφέρον των μελών και ιδιαίτερα των στελεχών της ΚΝΕ ήταν μεγάλο. Αρκετοί κατέθεσαν στο Κόμμα σκέψεις και παρατηρήσεις. Κεντρίστηκε το ενδιαφέρον τους για μελέτη των ιδεολογικών θέσεων του Κόμματος, του Προγράμματός του. Αυτή η συζήτηση με την ΚΝΕ πρέπει να συνεχιστεί πιο έντονα και συστηματικά, μετά το Συνέδριο, με την ευθύνη των κομματικών οργανώσεων.

Θεωρούμε θετικό το γεγονός ότι, σε σύγκριση με τα προηγούμενα συνέδρια, ήρθαμε σε επαφή και πήραμε γνώμες από περισσότερους συνεργαζόμενους και άλλους αγωνιστές, που ενδιαφέρονται να προσφέρουν με παρατηρήσεις. Μετά το Συνέδριο, πρέπει να συνεχίσουμε και με διάλογο - συζήτηση για τις γενικές θέσεις του Κόμματος, αλλά και σε συγκεκριμένα κατά τομείς ζητήματα, με βάση και τα ιδιαίτερα μέτωπα πάλης.

Κατά την προσυνεδριακή συζήτηση εκτιμήθηκε ως θετικό το γεγονός ότι η ΚΕ κάνει ουσιαστική αυτοκριτική στη δουλιά της. Ορισμένοι σύντροφοι αναρωτήθηκαν, μήπως η ΚΕ είναι υπερβολική, μήπως αδικεί τον εαυτό της. Πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να παρασυρθούμε από αυτές τις απόψεις. Οι σκέψεις, οι επισημάνσεις, οι διαπιστώσεις που έγιναν κατά την προσυνεδριακή δουλιά, ανεξάρτητα αν γινόταν ειδική αναφορά στη δουλιά της ΚΕ, ή όχι, επιβεβαιώνουν, και με το παραπάνω, ότι είναι σωστή η αυτοκριτική που κάνει η ΚΕ για το πώς ανταποκρίθηκε στο κύριο και βασικό καθήκον που ήταν: Να εξασφαλίσει ενιαίο προσανατολισμό δράσης με βάση τη στρατηγική του Κόμματος. Να βοηθά κάθε Οργάνωση να εντάσσει τη δουλιά της στο γενικό προγραμματισμό, να την προσαρμόζει και να την εξειδικεύει με πνεύμα πρωτοβουλίας και αυτενέργειας.

Εμείς οι αντιπρόσωποι σηκώνουμε το μεγάλο βάρος της ευθύνης, να αναπτύξουμε σε ανώτερο επίπεδο τον προβληματισμό, συμβάλλοντας ουσιαστικά, ώστε αυτός να εκφραστεί και στην επεξεργασία των τελικών αποφάσεων.

Να παρθεί πολύ σοβαρά υπόψη ότι στην προσυνεδριακή δουλιά αρκετοί σύντροφοι έβαλαν το ερώτημα: Τι εγγυήσεις υπάρχουν, ώστε μετά το Συνέδριο, ξεκινώντας από τη νέα ΚΕ, να υπάρξει αποφασιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων που εντοπίζουμε και ορατά αποτελέσματα στον τρόπο, στις μεθόδους, στο περιεχόμενο καθοδήγησης, στη μεγαλύτερη συλλογικότητα της εσωκομματικής ζωής; Πώς θα σιγουρευτεί η ουσιαστική βελτίωση;

Το πνεύμα ανησυχίας τους είναι θετικό και πρέπει πολύ σοβαρά να παρθεί υπόψη από τους συνέδρους και από τη νέα ΚΕ, τα νέα όργανα.

Ο ορίζοντας δράσης της νέας ΚΕ είναι 4 χρόνια, έως το επόμενο συνέδριο. Είναι χρόνος αρκετός, αλλά ταυτόχρονα και περιοριστικός. Αυτό που έχει σημασία είναι στο 18ο Συνέδριο να μην υπάρχει ανάγκη να επαναλαμβάνονται οι ίδιες διαπιστώσεις και παρατηρήσεις ως προβλήματα προσανατολισμού και κυρίως τρόπου δουλιάς. Να υπάρχουν ορατά αποτελέσματα στην ισχυροποίηση του Κόμματος, ώστε στις Θέσεις για το 18ο Συνέδριο να τεθούν στο κέντρο της συζήτησης νέα ζητήματα και προβλήματα της ταξικής πάλης, γιατί το Κόμμα θα έχει μπει σε πορεία δραστικής αντιμετώπισης των σημερινών προβλημάτων και η ανάπτυξή του θα απαιτεί να δρομολογηθούν νέα, πιο σύνθετα και υπεύθυνα καθήκοντα.

Η ικανότητα προώθησης της στρατηγικής έχει άμεση σχέση με την πορεία ισχυροποίησης του Κόμματος

Η μεγάλη πλειοψηφία των μελών του Κόμματος, ανεξάρτητα από παρατηρήσεις και υποδείξεις, συμφωνεί με τη στρατηγική του Κόμματος. Η συμφωνία αυτή δεν είναι συναισθηματική ούτε τυπική, πατάει στην εμπειρία που έχει κατακτήσει το κομματικό δυναμικό μέσα από τις εξελίξεις. Πατάει στις εκτιμήσεις ευρύτερων λαϊκών μαζών για το θετικό ρόλο του Κόμματος.

Η συμφωνία με τη στρατηγική δεν είναι αρκετή για τις απαιτήσεις της δράσης σήμερα ούτε πρέπει να τη δούμε ως κάτι κατοχυρωμένο οριστικά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η δράση του Κόμματος βρίσκεται κάθε στιγμή, κάθε λεπτό, κυριολεκτικά αντιμέτωπη με τη στρατηγική του αντίπαλου και τα μέσα που διαθέτει για να την επιβάλλει. Συγκρούεται με το συγκεκριμένο συσχετισμό δύναμης, που σημείωσε πισωγύρισμα την τελευταία 15ετία στην Ελλάδα και διεθνώς. Η πίεση στο Κόμμα και το λαϊκό κίνημα θα ασκείται όλο και πιο έντονα.

Η αστική τάξη της χώρας μας, τα κόμματά της και οι σύμμαχοί τους έχουν γερές πλάτες. Αντλούν δύναμη και πείρα από το συνασπισμένο ευρωπαϊκό κεφάλαιο, από το ΝΑΤΟ και γενικότερα από το διεθνές σύστημα του ιμπεριαλισμού που επανακατέκτησε θέσεις που είχε χάσει μετά το 1917 και το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο ταξικός αντίπαλος διαθέτει μεγάλη πείρα στην προπαγάνδα και την επεξεργασία των στόχων και των συνθημάτων του. Εχει ικανότητα να ελίσσεται, για να παρεμποδίζει τη λαϊκή αφύπνιση στη γραμμή της αμφισβήτησης και ρήξης. Εχει επεξεργασμένη στρατηγική και κάθε φορά μελετά συγκεκριμένα πού και με ποιον τρόπο θα επιφέρει το βασικό χτύπημα στο λαϊκό κίνημα και στο ΚΚΕ, γνωρίζοντας τη δυναμική που φέρνει η πολιτική και η δράση του.

Η αντισοσιαλιστική προπαγάνδα παραμένει βασικό ιδεολογικό όπλο, εμπλουτισμένο από τις συνέπειες της νίκης της αντεπανάστασης. Αξιοποιεί τη στρατηγική των οπορτουνιστών, οι οποίοι, ανεξάρτητα από την εμβέλεια της πολιτικής τους, πατάνε πάνω στις συνέπειες από τις ανατροπές, για να δικαιώσουν τη δική τους επιζήμια, ουτοπική λογική περί «εξανθρωπισμού» του καπιταλισμού.

Δεν αρκεί, επομένως, η γενική συμφωνία με τη στρατηγική. Δεν αρκεί να αναλύεται και να κατακεραυνώνεται ο καπιταλισμός, ο ρόλος των μονοπωλίων. Να αναδεικνύεται γιατί ο ιμπεριαλισμός είναι ο εχθρός των λαών. Να καυτηριάζεται η αντίθεση πλούτου και φτώχειας, να αναδεικνύονται τα οξυμένα κοινωνικά, οικονομικά, δημοκρατικά προβλήματα είναι σχετικά εύκολο. Η καταγγελία από μόνη της δεν επαρκεί, όταν δε συνοδεύεται από αντίστοιχη πράξη. Οταν δε διαφοροποιεί συνειδήσεις, δε μαζικοποιεί το εργατικό και γενικότερα το λαϊκό κίνημα στη γενική γραμμή πάλης κατά των μονοπωλίων, των ιμπεριαλιστικών ενώσεων.

Υπάρχουν, όμως, σήμερα οι προϋποθέσεις ώστε, καλύτερα απ' ό,τι πριν, να αναδειχτεί η συγκροτημένη πολιτική πρόταση του Κόμματος, που αφορά τόσο τη γενική πολιτική κατεύθυνση που πρέπει να πάρουν οι εξελίξεις, με το λαϊκό παράγοντα στο προσκήνιο, όσο και τις συγκεκριμένες θέσεις του σε όλα τα ζητήματα και προβλήματα.

Η πολιτική μας πρόταση ως πρόταση δράσης μπορεί να βοηθήσει να μεταπλαστεί το ρεύμα διαμαρτυρίας και η αμφισβήτηση που υπάρχει σε ώριμη πολιτική συνείδηση. Η πολιτικοποίηση είναι αναπόσπαστα δεμένη με το πρόβλημα «ανάπτυξη από ποιον και για ποιον». Αρα, συνδέεται άμεσα με τη διεκδίκηση αλλαγής στο επίπεδο της πολιτικής εξουσίας.

Να κατανοείται όλο και πιο πολύ από το λαό, στο έδαφος της πάλης για τα προβλήματα, ότι οι πολιτικές επιλογές όλων των κομμάτων δεν είναι τυχαίες, ούτε υποκειμενικές. Καθορίζονται από τα ταξικά συμφέροντα που υπηρετούν και εκπροσωπούν, από τη στάση τους απέναντι στα συμφέροντα των μονοπωλίων, των ιμπεριαλιστικών ενώσεων. Σε τελευταία ανάλυση, καθορίζονται από τη στάση τους στη ρίζα αυτής της αντίθεσης, που δεν είναι άλλη από την αντίθεση μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας.

Χρειάζεται σήμερα, μέλη και στελέχη, όλο το Κόμμα, ως συλλογική οντότητα, να κατακτήσει τη διαλεκτική σκέψη ερμηνείας των εξελίξεων και των προοπτικών, να αφομοιώσει τη διαλεκτική σχέση οικονομίας και πολιτικής στο επίπεδο του κινήματος, στο ζήτημα της πολιτικής εξουσίας.

Για να ανέβει το επίπεδο της λαϊκής πάλης και συσπείρωσης, για να ξεκινήσουν σημαντικές αλλαγές στο συσχετισμό δύναμης, ο βασικός κρίκος είναι το θέμα πώς κατανοείται η φύση, ο χαρακτήρας και το κίνητρο των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, σε συνθήκες που γίνεται πιο ενεργός η συμμετοχή της χώρας στη στρατηγική του ιμπεριαλισμού. Πώς συγκεκριμένα εκφράζονται οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις στην Ελλάδα, συνυπολογίζοντας και τη θέση της στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, θέση ενδιάμεση, εξαρτημένη.

Η ισχυροποίηση του ΚΚΕ έχει πολλές πτυχές, δείκτες, ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια. Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί γενικά και αφηρημένα, αλλά παίρνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες συνθήκες και τις αντικειμενικές δυσκολίες που έχουν. Παίρνοντας υπόψη και τη συγκεκριμένη φάση που βρίσκεται το εργατικό κίνημα, το γενικότερο λαϊκό κίνημα, που βρίσκεται η πολιτική συμμαχιών. Η ισχυροποίηση του Κόμματος επηρεάζεται επίσης και από τις διεθνείς εξελίξεις και τους συσχετισμούς, από το επίπεδο και τη στάθμη του παγκόσμιου εργατικού και γενικότερα αντιιμπεριαλιστικού κινήματος. Οσο εξαρτάται από εμάς, πρέπει να βελτιώσουμε τις υποκειμενικές μας δυνατότητες, ικανότητες, να ανεβάσουμε την αποτελεσματικότητά μας. Εχουμε υποχρέωση να συμβάλουμε στην ανάπτυξη και όξυνση της ταξικής πάλης, στη διαμόρφωση ενός ισχυρού, λαϊκού πλειοψηφικού ρεύματος που αντιπαλεύει τα μονοπώλια, τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις. Είμαστε υποχρεωμένοι να φέρουμε τη δράση μας σε αντιστοιχία με την εκτίμηση για το χαρακτήρα της εποχής, ως εποχής περάσματος στο σοσιαλισμό.

Σήμερα, λοιπόν, με βάση τις παραπάνω επισημάνσεις, μπορούμε να προσδιορίσουμε το περιεχόμενο της ισχυροποίησης του Κόμματος ως εξής:

• Να δυναμώσει ο ρόλος και η επίδρασή του στην οργάνωση και την πάλη του λαού για τις ζωτικές του ανάγκες. Να ενισχυθεί ο ρόλος μας στην πολιτική συμμαχιών, σε αντιμονοπωλιακή αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση. Συνεχώς πρέπει να ελέγχει συστηματικά πώς διευρύνονται και αναπτύσσονται ποιοτικά οι δεσμοί του με την εργατική τάξη και τη νεολαία, γενικότερα τα λαϊκά στρώματα, με τη μισθωτή διανόηση, τους διανοούμενους και επιστήμονες που αντιστέκονται. Πώς ανταποκρίνεται στον αγώνα για τα προβλήματα χειραφέτησης και ισοτιμίας των γυναικών. Πόσο και πώς βοηθά την ΚΝΕ. Βεβαίως και πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη της συνδικαλιστικής επιρροής, της επιρροής γενικότερα στις οργανώσεις και το κίνημα των εργαζομένων. Να έχει ανοδική πορεία στην εκλογική του επιρροή.
• Να αναπτυχθεί υψηλού επιπέδου ιδεολογικό μέτωπο ενάντια στις αστικές θεωρίες και αντιλήψεις, στα σύγχρονα ιδεολογήματα του ιμπεριαλισμού, αλλά και στις σύγχρονες ρεφορμιστικές και οπορτουνιστικές αντιλήψεις που οδηγούν στην ενσωμάτωση, στην αμυντική αναδίπλωση, στην υποχώρηση του κινήματος. Η πολεμική στις επιζήμιες για το λαό και το κίνημά του απόψεις θα γίνεται εύστοχη και πειστική, στο βαθμό που θα στηρίζεται στη συστηματική δουλιά για την ανάπτυξη της θεωρίας, τον εμπλουτισμό της, με βάση τις εξελίξεις και την πείρα του κινήματος. Να ανέβει το πολιτικό, μορφωτικό και πολιτιστικό επίπεδο του Κόμματος. Να γίνει δουλιά για την ανάπτυξη εργατικών στελεχών με μαρξιστική κατάρτιση.
• Να βελτιωθεί ποιοτικά το περιεχόμενο της καθοδήγησης και της εσωκομματικής ζωής, το επίπεδο της συλλογικότητας και εσωκομματικής δημοκρατίας. Η ισχυροποίηση του Κόμματος έχει θεμελιακό κριτήριο τη συνεχή φροντίδα για την ανάπτυξη των γραμμών του και τη βελτίωση της κοινωνικής σύνθεσης στις ΚΟΒ και τα όργανα. Να αναπτυχθεί η κομματική οικοδόμηση στους εργασιακούς χώρους, στους κλάδους, στους τομείς στρατηγικής σημασίας. Σοβαρός παράγοντας για το δυνάμωμα του ΚΚΕ είναι η συνεχής φροντίδα για τη βελτίωση της ηλικιακής σύνθεσης και η σχεδιασμένη πολιτική για την ανάδειξη και ανάπτυξη εργατικών, γυναικείων στελεχών.
• Να ανεβαίνει συνεχώς η προσφορά μας στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, στο διεθνές αντιιμπεριαλιστικό μέτωπο πάλης. Για το ΚΚΕ η διεθνιστική πάλη είναι αναπόσπαστα δεμένη με την καθημερινή του δράση.
• Να ανέβει ψηλά η κομμουνιστική μαχητικότητα και η ιδεολογικοπολιτική επαγρύπνηση, σε όλες τις συνθήκες, σε κάθε φάση του αγώνα. Σε συνθήκες που οι εξελίξεις είναι αργές, αλλά και σε συνθήκες που αυτές αλλάζουν απότομα. Ισχυρό ΚΚΕ σημαίνει, εκτός των άλλων, υψηλού επιπέδου ικανότητα έγκαιρης πρόγνωσης, άρα και προετοιμασίας, για εύστοχη εξειδίκευση και δημιουργική προσαρμογή.

Οσο αναπτύσσεται η ταξική πάλη, τόσο μπαίνουν στον αγώνα ευρύτερες λαϊκές μάζες, τόσο πιο πολύ και τα καθήκοντα του Κόμματος θα γίνονται πιο σύνθετα και πιο υπεύθυνα.

Οι πτυχές που κρίνουν την πορεία του Κόμματος και τη δύναμή του δεν πρέπει να κατανοούνται αποσπασματικά, όσο και αν η κάθε πλευρά απαιτεί ειδική δουλιά και έχει τις δικές της ιδιαίτερες απαιτήσεις.

Αυτό που πρέπει να κρατηθεί, με βάση και την προσυνεδριακή συζήτηση, είναι ότι ο κεντρικός άξονας, για να προωθηθούν και τα ιδιαίτερα καθήκοντα ισχυροποίησης, είναι η κατάκτηση ικανότητας, σταθερότητας και αποφασιστικότητας στη δράση, με βάση τη στρατηγική του Κόμματος. Κάθε παρέκκλιση από αυτή τη γραμμή θα φέρει το Κόμμα άμεσα μπροστά σε δυσεπίλυτα προβλήματα.

Αν δε διασφαλιστεί ποιότητα και επάρκεια στον κεντρικό άξονα της δουλιάς, τότε οι επιμέρους βελτιώσεις δε θα φέρουν ποιοτική αλλαγή, θα χάνουν τη δυναμική τους. Θα καιροφυλακτεί ο κίνδυνος παρεκκλίσεων δεξιού και αριστερού χαρακτήρα, κάτω από την αυξανόμενη πίεση που θα ασκεί ο αντίπαλος και ο αρνητικός συσχετισμός δύναμης, κάτω από την πίεση των σύνθετων και πολύπλοκων καθηκόντων.

Αρα, στον προβληματισμό πρέπει να φωτιστεί καλύτερα πώς θα αντιμετωπιστεί το βασικό πρόβλημα που θέτουν οι Θέσεις, και με το οποίο συμφώνησε η συντριπτική πλειοψηφία των μελών του Κόμματος ότι: Παρά τη θετική, ανοδική πορεία του Κόμματος δεν έγινε κατορθωτό, με ευθύνη πριν απ' όλα της ΚΕ, και στη συνέχεια των παρακάτω καθοδηγητικών οργάνων, να αφομοιωθεί βαθιά, με όρους θεωρίας και πείρας, η στρατηγική του Κόμματος, η ενιαία αντίληψη για το πώς αυτή προωθείται. Οπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζουν οι Θέσεις, χρειάζεται να κατανοηθεί πιο βαθιά ο χαρακτήρας του Μετώπου ως κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών δυνάμεων, που καλείται, όχι μόνο να αποσπάσει κατακτήσεις, αλλά να φέρει σε πέρας και το έργο της κατάκτησης της λαϊκής εξουσίας. Αυτή η αντίληψη πρέπει να διαποτίζει την καθημερινή δουλιά του Κόμματος. Να κατανοηθεί πιο ουσιαστικά ότι ο αγώνας για το σοσιαλισμό επηρεάζει και καθορίζει τη δράση του Κόμματος σήμερα.

Ετσι, θα πείθονται όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι ότι μπορούν να αλλάξουν τους συσχετισμούς δύναμης, μπορούν να βγουν μαχητικά στο προσκήνιο και να διεκδικήσουν αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας.

Σήμερα, έχουν ωριμάσει οι συνθήκες, για να αντιμετωπιστεί το καθοδηγητικό αυτό πρόβλημα με ιδεολογικοπολιτικά μέτρα, αλλά και με αποφασιστική βελτίωση της οργανωτικής πολιτικής. Και για έναν ακόμα σοβαρό λόγο πρέπει να «τρέξουμε» πιο γρήγορα: Στην πορεία θα βρεθούμε αντιμέτωποι με πιο σύνθετα καθήκοντα.

Δεν πρέπει να ξεχαστεί η εκτίμηση των Θέσεων ότι κυοφορείται η επόμενη κρίση στο σώμα της ελληνικής οικονομίας, γενικότερα της κοινωνίας. Ηδη υπάρχουν, ορισμένα προμηνύματα. Τα επόμενα χρόνια, ο λαός θα βρεθεί σε ακόμα δυσμενέστερη θέση και ιδιαίτερα οι νεότερες ηλικίες. Καμία παραλλαγή διαχείρισης δεν μπορεί να αναστείλει την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Ακόμα και αν υπάρξει ένα σχετικά πιο γρήγορο και σχετικά πιο ανώδυνο πέρασμα σε φάση αναζωογόνησης, η ιστορική και η σύγχρονη πείρα αποδείχνει ότι θα είναι αβαθές και βραχυχρόνιο. Σε κάθε περίπτωση χαμένοι θα είναι οι εργαζόμενοι, κερδισμένο το μονοπωλιακό κεφάλαιο.

Επίσης, είναι ανάγκη να συνυπολογίζεται η επίδραση των διεθνών εξελίξεων στην Ελλάδα, ιδιαίτερα οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στην περιοχή μας. Λόγου χάρη, η Μεσογειακή Στρατηγική του ΝΑΤΟ ανοίγει δρόμο σε νέες απειλές για τους λαούς της περιοχής. Συνεπάγεται στρατιωτικές επεμβάσεις, πρόκληση εμφύλιων πολέμων, προβοκάτσιες και αξιοποίηση των εστιών έντασης. Η επεμβατική αυτή πολιτική θα έχει σημαντικές επιπτώσεις και στην Ελλάδα, επομένως το λαϊκό κίνημα θα βρεθεί αντιμέτωπο με νέα σοβαρά προβλήματα.

Οι εξελίξεις στη χώρα μας θα επηρεαστούν, επίσης, από την πορεία των εξελίξεων όχι μόνο στις άμεσα γειτονικές της χώρες, αλλά και από τον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό και τις επεμβάσεις για τον έλεγχο των περιοχών της Κασπίας, του Καυκάσου, της Μαύρης Θάλασσας, της Σιβηρίας. Οι εξελίξεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε αντίστοιχες ραγδαίες, αλλά και δύσκολα προβλέψιμες σήμερα, κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις.

Το λαϊκό κίνημα πρέπει να οξύνει τις αντιθέσεις του συστήματος, να αξιοποιήσει κάθε χαραμάδα που μπορεί να ανοίξει στη σταθερότητα του δικομματισμού, κάθε δυνατότητα κρίσης στο πολιτικό σύστημα. Να αξιοποιήσει τις όποιες δυσκολίες εμφανιστούν στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, να παρέμβει για τον απεγκλωβισμό δυνάμεων. Να αξιοποιήσει το λαϊκό κίνημα μαζί με το εργατικό και γενικότερο ευρωπαϊκό λαϊκό κίνημα, τις αντιθέσεις που εκδηλώνονται στα πλαίσια της ΕΕ, τις δυσκολίες και αντιφάσεις που συνοδεύουν την πορεία διεύρυνσης της ΕΕ.

Πώς θα κατακτηθεί η ενιαία αντίληψη στρατηγικής και η ικανότητα εξειδίκευσής της στην καθημερινή πάλη, στα μέτωπα συσπείρωσης και συνεργασίας

Η αφομοίωση της στρατηγικής κρίνεται στην πράξη και όχι μόνο στις διατυπώσεις, στους όρους και τα συνθήματα. Αυτά έχουν την αξία τους, προκύπτουν μέσα από το Πρόγραμμα, όμως καταντάνε κούφια λόγια, όταν η πράξη δεν είναι αντίστοιχη σε όλες τις μορφές δράσης και πάλης του Κόμματος:

• Στην άμεσα αναπτυσσόμενη πολιτική δραστηριότητα και επικοινωνία με το λαό.
• Στην πρωτοβουλία και δράση για τις επιμέρους συσπειρώσεις και μέτωπα συνεργασίας, με κατεύθυνση την οικοδόμηση του Μετώπου.
• Στη συμμετοχή και συμβολή στο μαζικό κίνημα, γενικότερα στις μαζικές οργανώσεις.
• Στη δράση στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, στο διεθνή αγώνα κατά του ιμπεριαλισμού.

Το Κόμμα δρα με ενιαία κατεύθυνση, η οποία εξειδικεύεται, προσαρμόζεται και με την έννοια αυτή δημιουργικά διαφοροποιείται, ανάλογα με τη μορφή και το ιδιαίτερο μέτωπο του αγώνα. Ανάλογα, δηλαδή, αν πρόκειται για δράση μέσα σε μερικότερη κοινωνικοπολιτική συσπείρωση, σε μια μαζική οργάνωση. Αν πρόκειται για δραστηριότητα στη νεολαία, στις γυναίκες, στο χώρο της τέχνης και διανόησης, στους επιστήμονες κλπ. Διαφορετική είναι η απαιτητικότητα δράσης στις γραμμές του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, στα συνδικάτα, διαφορετική στις τοπικές λαϊκές οργανώσεις ή στις μαζικές οργανώσεις που ασχολούνται με ένα συγκεκριμένο ζήτημα και τα μέλη τους μπορεί να ανήκουν και στην εργατική τάξη και στα άλλα λαϊκά στρώματα.

Παίρνεται υπόψη η εμπειρία του κάθε χώρου, ο συσχετισμός δύναμης, αλλά και η αναγκαιότητα - δυνατότητα οι εργαζόμενοι να πεισθούν για την ανάγκη σταθερής αγωνιστικής στάσης.

Δεν πρέπει να υπάρχει υποτίμηση ούτε αντίθεση με αγώνες και συσπειρώσεις, που αυτοπεριορίζονται σε αμυντικά μέτρα και σε μεμονωμένα αιτήματα, που δεν μπορούν να δώσουν βιώσιμη λύση. Βεβαίως, πρέπει να γίνεται κριτική σε δραστηριότητες που έχουν συντεχνιακό χαρακτήρα, δυσκολεύουν την ενότητα δράσης, που είναι ευάλωτες στην πολιτική του «διαίρει και βασίλευε». Δράση με βάση τη στρατηγική σημαίνει ότι στην πρώτη γραμμή μπαίνει η συμβολή στην άνοδο της πολιτικής πείρας, στο πέρασμα σε μια άλλη ποιότητα που οδηγεί το κίνημα να ασκεί υπολογίσιμη πίεση. Να αποσπώνται παραχωρήσεις, να συντελούνται διαφοροποιήσεις στο συσχετισμό δύναμης, ώστε να περάσει το λαϊκό κίνημα σε αντεπίθεση. Είναι μάταιο να περιμένει κανείς ότι μπορεί να αναχαιτίσει την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα με μειωμένες απαιτήσεις και αμυντικές διεκδικήσεις, αποσπασματικές, χωρίς να παλεύει για τις σύγχρονες ζωτικές ανάγκες, χωρίς να περνάει σε πραγματική αντεπίθεση στα μονοπώλια, στον ιμπεριαλισμό, στις ενώσεις του και τους διαχειριστές τους. Αν δεν αλλάξει ο συσχετισμός δύναμης σε όλα τα μέτωπα πάλης και στο πολιτικό επίπεδο.

Το συνεκτικό πλαίσιο πάλης και συσπείρωσης στις συμμαχίες και στο μαζικό λαϊκό κίνημα είναι ο κρίκος για την ανάπτυξη της στρατηγικής

Βασικός κρίκος για την άνοδο της πολιτικής συνείδησης της εργατικής τάξης, για την πολιτική συμμαχιών, για την αφύπνιση της νεολαίας και τη δραστηριοποίηση των γυναικών, είναι να κατανοείται όσο γίνεται βαθύτερα και ταχύτερα ο χαρακτήρας της σύγχρονης στρατηγικής των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Ο ρόλος του Κόμματος στην υπόθεση αυτή είναι αναντικατάστατος, χωρίς να σημαίνει ότι υποτιμούμε τη συμβολή άλλων ριζοσπαστικών δυνάμεων. Το θέμα αυτό σχετίζεται πολύ στενά, επίσης, με τη δημιουργία προϋποθέσεων για τη συγκρότηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου.

Οι συνέπειες των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων βρίσκουν αντίθετη τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων, ανεξάρτητα από τη στάση τους στο μαζικό κίνημα και την πολιτική τους συμπεριφορά. Διεθνώς υπάρχουν αντιδράσεις, εμφανίζονται κινήματα, υπάρχουν αντιστάσεις και διεκδικήσεις. Ομως, ακόμα βρίσκεται πολύ χαμηλά η κατανόηση ότι οι αναδιαρθρώσεις έχουν αντικειμενική αιτία. Υπαγορεύονται από εσωτερικές ανάγκες του καπιταλιστικού συστήματος. Στις αναδιαρθρώσεις αποτυπώνονται νομοτέλειες του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, με βάση το σημερινό συσχετισμό δύναμης. Αντανακλούν την όξυνση όλων των αντιθέσεων και αντιφάσεων του συστήματος. Γι' αυτό, άλλωστε, και προωθούνται σε παγκόσμιο επίπεδο, σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες, ανεξάρτητα από τη θέση τους στο ιμπεριαλιστικό σύστημα. Ανεξάρτητα αν κυβερνούν φιλελεύθερες ή σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις ή κυβερνήσεις συνεργασίας «κεντροδεξιάς» ή «κεντροαριστερής» σύνθεσης. Διαφέρουν οι ρυθμοί, η ένταση, η χρονική στιγμή εκκίνησης των αναδιαρθρώσεων. Η πορεία τους επηρεάζεται από τις αντιστάσεις του εργατικού κινήματος από τις πολιτικές εξελίξεις.

Είναι αδύνατον να ερμηνευτούν οι εξελίξεις με τα ιδεολογήματα και την κριτική που χρησιμοποιούν οι σοσιαλδημοκράτες και οπορτουνιστές οπαδοί της πάλης κατά του νεοφιλελευθερισμού. Οι δυνάμεις αυτές, με την προπαγάνδα και τη στάση τους, κάνουν ό,τι μπορούν να μην περάσει ή να μείνει στην αφάνεια η κριτική στον ιμπεριαλισμό ως συστήματος με βασικά χαρακτηριστικά, να πλασάρουν την αντίληψη για άλλο «μείγμα διαχείρισης».

Δίχως βαθύτερη γνώση της σχέσης οικονομίας και πολιτικής στο ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού, της εσωτερικής με την εξωτερική πολιτική, οικονομίας και δημοκρατίας, δεν είναι εύκολο να κατανοηθεί, γιατί η γραμμή συμμαχίας δεν μπορεί να πάει ούτε πόντο πίσω από τη συσπείρωση σε αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Η αναγκαιότητα αυτή επιβάλλει όχι μόνο να κτιστεί το Μέτωπο, αλλά η δράση του να υπηρετεί την πάλη για την ανατροπή των μονοπωλίων και την απεξάρτηση από τις ιμπεριαλιστικές ενώσεις.

Δεν περιορίζεται, βεβαίως, το ζήτημα της συσπείρωσης των αντιμονοπωλιακών αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων μόνο στο επίπεδο της χώρας. Εξίσου ζωτική είναι η ανάγκη για διεθνοποιημένο αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό κίνημα, για ενοποίηση της δράσης των λαών και της συνεργασίας τους σε όλα τα επίπεδα. Είναι καθήκον όλων των λαών. Σε αυτή τη βάση θα γίνεται κατανοητό ότι υπάρχει και άλλος δρόμος διεθνοποίησης, σε αντίθεση με την καπιταλιστική διεθνοποίηση, με τις διακρατικές ιμπεριαλιστικές ενώσεις.

Η μελέτη των εξελίξεων σε όλες τις πλευρές της ζωής των εργαζομένων, στις εργασιακές σχέσεις και συνθήκες δουλιάς, στα ζητήματα αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης, κατά κλάδο, τομέα οικονομίας, κατά θέμα, κατά περιοχή και η αντίστοιχη επεξεργασία θέσεων διευκολύνει την επιλογή ανάλογων στόχων και συνθημάτων, κρίκων πάλης για συσπείρωση, για κοινωνική και πολιτική συμμαχία, για τη διαμόρφωση μαζικού λαϊκού ρεύματος πάλης στην κατεύθυνση της ρήξης, της ανατροπής. Γι' αυτό πρέπει να συνεχιστεί, με ταχύτερους ρυθμούς, η εκπόνηση μελετών για τους τομείς της ελληνικής οικονομίας, για το εποικοδόμημα, τις εξελίξεις στην Ευρώπη και την ΕΕ, στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία. Η συστηματική μελέτη των αντιθέσεων και των ανταγωνισμών στο σύγχρονο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Το ζήτημα είναι οι επεξεργασίες και οι μελέτες να αποκτήσουν πιο συλλογικό χαρακτήρα. Να μπολιάζονται με την πείρα που προκύπτει από τη δράση των ΚΟΒ και των οργάνων. Να γίνουν υπόθεση γνώσης και δράσης για όλο το Κόμμα, έως την ΚΟΒ. Να αξιοποιείται, επίσης, η εμπειρία και των φίλων και οπαδών, όλων εκείνων που ενδιαφέρονται για κοινή δράση, των επιστημόνων που μπορούν και έχουν διάθεση να προσφέρουν.

Το Κόμμα έχει ήδη κάνει σημαντική προσπάθεια για την ανάδειξη του χαρακτήρα των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Δεν έμεινε όμως μόνον εκεί, στη γενική προπαγάνδα, στην καταγγελία και την αποκάλυψη.

Ηδη, από το Γενάρη του 2003, δόθηκε στη δημοσιότητα ένα συνεκτικό πλαίσιο αξόνων και στόχων πάλης σε αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση ως συμβολή για τις συσπειρώσεις και συνεργασίες και για την ανάπτυξη της μαζικής πάλης. Αυτό το πλαίσιο πάλης είναι ανοιχτό σε επικαιροποίηση και εμβάθυνση με βάση τις εξελίξεις. Αυτό το πλαίσιο πάλης, με ευθύνη πριν από όλα της ΚΕ, δεν έχει γίνει οδηγός στην καθοδηγητική δουλιά. Κατά συνέπεια, δεν έχει γίνει υπόθεση των κομματικών οργανώσεων. Επόμενο είναι να μην έχει γίνει δουλιά για την εξειδίκευση και προσαρμογή του στο χώρο ευθύνης της κάθε oργάνωσης. Πρέπει, λοιπόν, να γίνει υπόθεση όλων των οργάνων και οργανώσεων, κατευθυντήριο πλαίσιο αξόνων και στόχων πάλης.

Δεν αρκεί η γνώση της στρατηγικής του αντίπαλου, αλλά και με ποια τακτική, ελιγμούς και επιχειρήματα την προωθεί

Στη δράση του Κόμματος, πολύ περισσότερο από ό,τι πριν, στο επίπεδο της ΚΕ και των καθοδηγητικών οργάνων, στο επίπεδο της ΚΟΒ πρέπει να γίνεται αντικείμενο μελέτης η τακτική, με την οποία προωθούνται τα κύματα της στρατηγικής των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Επίσης, με φίλους και συνεργαζόμενους. Να αξιοποιείται η πείρα των εργαζομένων που δέχονται από πρώτο χέρι τις συνέπειες της τακτικής του αντίπαλου.

Τα τελευταία χρόνια, σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και στην ΕΕ, αναπτύσσονται σοβαροί προβληματισμοί από τη μια, πώς θα διαχειριστούν τις συνέπειες από τις αναδιαρθρώσεις, από την άλλη πώς θα προλάβουν την άνοδο της ταξικής πάλης. Προβληματίζονται με τους αγώνες και τις δραστηριότητες που ξεσπούν, με την ανερχόμενη δυσαρέσκεια, με τις εστίες πάλης που πολλαπλασιάζονται. Επιδιώκουν, με «ασπιρίνες» και αυταπάτες να «λειάνουν» τις οξείες γωνίες, να «τιθασεύσουν» κάπως τις εξελίξεις.

Σε αυτό το έδαφος και κάτω από την πίεση της λαϊκής δυσαρέσκειας και διαμαρτυρίας, σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο και στην Ελλάδα, εμφανίζονται δυνάμεις, ιδιαίτερα στο χώρο της σοσιαλδημοκρατίας και στο χώρο του οπορτουνισμού, που προβληματίζονται για την αλλαγή του «μείγματος διαχείρισης». Δοκιμάζουν νεοκεϋνσιανές συνταγές, χωρίς να θίγουν τη γενική γραμμή των αναδιαρθρώσεων. Χωρίς να θέτουν ζήτημα κατάργησης των νόμων και των επιλογών που αφαίρεσαν κατακτήσεις. Προβάλλοντας το σύνθημα να ενισχυθεί η «πολιτική ταυτότητα» της ΕΕ και το «κοινωνικό της πρόσωπο», κρύβουν τον αντεργατικό χαρακτήρα των επιλογών τους. Οι προβληματισμοί τους αξιοποιούνται και από τις κυβερνήσεις και την εργοδοσία στην προσπάθειά τους να περάσουν τη γραμμή της συναίνεσης και τη λογική ότι ο μόνος δρόμος για να λυθούν τα λαϊκά προβλήματα είναι τάχα ο λεγόμενος κοινωνικός διάλογος και η συμμετοχή στους αστικούς θεσμούς. Οι ίδιοι προβληματισμοί αξιοποιούνται για την ενσωμάτωση και των διεθνών αγωνιστικών τάσεων και δραστηριοτήτων.

Επομένως, πρέπει να παίρνεται υπόψη στη δράση του Κόμματός μας και αυτή η πλευρά. Να αποκαλύπτονται και να αποκρούονται αυτοί οι ελιγμοί και να βγαίνουν πολιτικά συμπεράσματα, για να δυναμώσει η ταξική πάλη.

Ζητήματα στρατηγικής του Kόμματος για το Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο και το σοσιαλισμό

Κατά την προσυνεδριακή συζήτηση ορισμένοι τόνισαν ότι, σωστά η ΚΕ αναδείχνει το ζήτημα να αναβαθμιστεί η πολιτική δράση για την αναγκαιότητα πάλης για το σοσιαλισμό, ότι αυτό είναι το κλειδί της στρατηγικής. Εκφράστηκε και η άποψη να δοθεί προσοχή, ώστε η ανάδειξη της αναγκαιότητας και ρεαλιστικότητας του σοσιαλισμού να μην υπερφαλαγγίσει το ζήτημα της συγκρότησης του Μετώπου, με δυνάμεις που δε συμφωνούν μαζί μας για το σοσιαλισμό.

Το θέμα απασχόλησε διεξοδικά το 15ο και το 16ο Συνέδριο, που κατέληξαν σε αποφάσεις, οι οποίες βεβαίως και ισχύουν.

Η πολιτική πρόταση για το Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο είναι σαφής και συγκεκριμένη. Δεν αποβλέπει να παραπλανήσει κανέναν, ούτε να χρησιμοποιήσει το Μέτωπο σαν δούρειο ίππο για τους συμμάχους. Το ΚΚΕ δε θέτει όρο για τη διαμόρφωση κοινού πλαισίου δράσης τη συμφωνία για το σοσιαλισμό, την προγραμματική του θέση ότι δεν υπάρχει ενδιάμεση εξουσία ανάμεσα στην αστική πολιτική εξουσία και τη σοσιαλιστική. Συνεπώς δεν υποχρεώνει τις άλλες δυνάμεις της συμμαχίας να υιοθετήσουν τις μορφές κατάκτησης της σοσιαλιστικής εξουσίας στην Ελλάδα, τις νομοτέλειες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Στην πρότασή μας για το Μέτωπο, πάρθηκε υπόψη ότι η συμμαχία αυτή εκφράζει αντικειμενικά μια ευρύτερη κοινωνική βάση, τα συμφέροντα της πλειοψηφίας του λαού. Το Μέτωπο συγκροτείται από κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις ανομοιογενείς, από άποψη κοινωνικής θέσης και ιδεολογικοπολιτικής στάσης, που όμως συμφωνούν στην ανάγκη να διεκδικηθεί ένας άλλος δρόμος εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας, σε αντίθεση με τα συμφέροντα των μονοπωλίων, των ιμπεριαλιστικών ενώσεων. Πάρθηκε υπόψη ο συσχετισμός δύναμης, η κοινωνικοταξική διάρθρωση, η συνολική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα. Πάρθηκε υπόψη ότι χρειάζεται ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική προετοιμασία του λαού και συγκεκριμένες αντικειμενικές συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, ώστε να τεθεί στην ημερήσια διάταξη το θέμα της σοσιαλιστικής εξουσίας και το πέρασμα στο σοσιαλισμό. Σε αυτές τις συνθήκες, οι διαφορές θα λυθούν με βάση το συσχετισμό δύναμης. Οταν, δηλαδή, η εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, πεισμένοι από την ίδια τους την πείρα, θα αποφασίσουν να κάνουν ένα ποιοτικό, επαναστατικό άλμα προς τα εμπρός, σε ριζική εναντίωση με το καπιταλιστικό σύστημα.

Για τη συγκρότηση του Μετώπου δεν αρκεί η κοινή δράση πάνω σε μεγάλα και επίκαιρα λαϊκά προβλήματα. Απαιτείται να υπάρχει και ένα επίπεδο συμφωνίας με προγραμματικές κατευθύνσεις και στόχους πάλης, που να έχουν εσωτερική συνοχή και ιεράρχηση σε αντιμονοπωλιακή αντιιμπεραλιστική κατεύθυνση. Το Μέτωπο προβάλλει στο λαό ότι είναι αναγκαίο να επιβληθούν στο επίπεδο της εξουσίας τα συμφέροντα των εκμεταλλευομένων, καταπιεσμένων λαϊκών δυνάμεων, αναπόσπαστα δεμένα με δραστική αλλαγή, ανατροπή του συσχετισμού δυνάμεων. Να φύγουν τα αστικά κόμματα από το τιμόνι της διακυβέρνησης. Αλλά αυτό δε φτάνει. Το Μέτωπο πρέπει να έχει πρόταση προς το λαό και στο επίπεδο της εξουσίας. Αλλωστε, δεν υπάρχει πολιτική δύναμη ή συμμαχία που δεν ενδιαφέρεται για το θέμα της πολιτικής εξουσίας, ανεξάρτητα από το χαρακτήρα της εξουσίας και τα συμφέροντα που εκφράζει.

Το Κόμμα έχει διατυπώσει μια γενική ιδέα για το θέμα της εξουσίας, η οποία μπορεί να λειτουργήσει ενοποιητικά, αρκεί να περιέχει βασικές κατευθύνσεις που τη διαχωρίζουν από τη σημερινή εξουσία και τις διάφορες παραλλαγές διαχείρισής της. Αυτή η ιδέα μπορεί να συστεγάσει τους μετέχοντες στο Μέτωπο.

Περιέχει την ιδέα της λαϊκής εξουσίας που θα έχει κίνητρο και σκοπό τη λαϊκή οικονομία, με στόχο την ευημερία του λαού, τη διευρυμένη ικανοποίηση των σύγχρονων υλικών και πολιτιστικών - πνευματικών αναγκών του. Τη διευρυμένη αναπαραγωγή, την εξασφάλιση μέσων για την ασφάλεια και άμυνα της χώρας. Τη διεθνή λαϊκή αλληλεγγύη, τον κοινό αγώνα κατά των ιμπεριαλιστικών ενώσεων και του πολέμου.

Ενα ζήτημα πρέπει να είναι καθαρό: Κανένα ουσιαστικό βήμα δεν μπορεί να γίνει εμπρός, για να ανοίξει ο δρόμος της φιλολαϊκής ανάπτυξης, όσο κυριαρχούν στην οικονομία και σε στρατηγικής σημασίας τομείς το μονοπωλιακό κεφάλαιο και οι φορείς του. Κανένα βήμα δεν μπορεί να γίνει προς όφελος των λαϊκών συμφερόντων, όσο η Ελλάδα είναι εγκλωβισμένη στις ιμπεριαλιστικές δεσμεύσεις των διακρατικών ενώσεων.

Προϋπόθεση για τη λαϊκή ευημερία είναι να μετατραπούν, με κοινωνικοποίηση, τα βασικά και συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τα μέσα και οι τομείς στρατηγικής σημασίας σε λαϊκή περιουσία. Ο κοινωνικοποιημένος τομέας θα είναι διευρυμένος, αφού το μονοπωλιακό κεφάλαιο έχει περάσει σε ανώτερο βαθμό συγκέντρωσης και διείσδυσης όχι μόνο στο πεδίο της παραγωγής αλλά και στο εμπόριο, στον κοινωνικό τομέα, στην Παιδεία, στην Υγεία, στον Τουρισμό.

Παίρνονται υπόψη οι ανάγκες που υπάρχουν και συνεχώς οξύνονται στον τομέα της λαϊκής στέγης, στον τομέα της κατασκευής δημόσιων έργων που αφορούν τη διαχείριση του νερού, το περιβάλλον, τα αντιπλημμυρικά έργα, την αντισεισμική θωράκιση. Την ανάγκη της ανάπτυξης γενικής και βασικής έρευνας. Τη δημοκρατική πληροφόρηση του λαού.

Υπολογίζεται το βάρος και η σημασία που έχουν τα συμφέροντα της μικρομεσαίας αγροτιάς, των αυτοαπασχολούμενων μικρομεσαίων λαϊκών στρωμάτων της πόλης. Γι' αυτό και προβάλλεται η ανάγκη να δημιουργηθούν παραγωγικοί συνεταιρισμοί στην αγροτική οικονομία και σε κλάδους της μεταποίησης, όπου υπάρχει μικρή συγκέντρωση. Είναι η συμφέρουσα επιλογή, γιατί διευκολύνει τη συγκέντρωσή τους, διασφαλίζει τα συμφέροντά τους, ανεβάζει την παραγωγικότητά τους και την ποιότητα των προϊόντων, διευκολύνει την πώληση και διακίνησή τους.

Προϋπόθεση, επίσης, είναι η ανεξάρτητη πολιτική, αποδεσμευμένη από τις επιλογές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, η προώθηση διεθνών συμμαχιών που συμφέρουν τον τόπο και στηρίζονται στο αμοιβαίο όφελος. Παίρνεται υπόψη ο διεθνής αρνητικός συσχετισμός, αλλά και το γεγονός ότι και άλλοι λαοί θα διεκδικούν κατακτήσεις, ότι δε διεθνοποιείται μόνο η πολιτική του κεφαλαίου, αλλά και η ταξική πάλη. Οτι κάθε αλλαγή στη μια ή την άλλη χώρα προς όφελος των λαϊκών κινημάτων, θα σηματοδοτεί νέες δυνατότητες για τους άλλους λαούς.

Το Μέτωπο δε θα κινείται έχοντας το «πράσινο φως» από το κράτος, τα κόμματα εξουσίας και τους συμμάχους τους, από τα μονοπώλια. Ο ταξικός και πολιτικός αντίπαλος, εγχώριος και ξένος, δε θα παραιτηθεί από την προσπάθεια να παρεμβάλλει εμπόδια πριν από τη συγκρότηση του Μετώπου. Συνεχώς θα παρεμβαίνει και στην πορεία του, θα προσπαθεί να αξιοποιεί εσωτερικές δυσκολίες του. Σε κάθε φάση και συνεχώς είναι ανάγκη να υπάρχει ετοιμότητα, για να αντιμετωπίζονται οι σύγχρονοι μηχανισμοί της κρατικής καταστολής και βίας, το θεσμοθετημένο πλαίσιο της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, η πολιτική τόσο του «μαστίγιου» όσο και του «καρότου», η επιδίωξη του αντίπαλου να διασπάσει το Μέτωπο ή να το ενσωματώσει.

Διαφορετικές εκτιμήσεις θα εμφανίζονται στα πλαίσια του Μετώπου όχι μόνο στο ζήτημα της εξουσίας, αλλά και σε όλη την πορεία της δράσης του, αφού θα είναι συμμαχία διαφορετικών πολιτικών δυνάμεων και κοινωνικών κινημάτων. Στις ίδιες τις κοινωνικές δυνάμεις του Μετώπου, πέρα από το κοινό συμφέρον, θα εκδηλώνονται και διαφορές που απορρέουν από τη συγκεκριμένη κοινωνικοταξική τους ένταξη.

Επομένως, σε στροφές και καμπές του κινήματος θα ανακύπτει θέμα συζήτησης για το «ποιος συμβιβασμός» ή «ποιοι συμβιβασμοί», ανάλογα και με τις εξελίξεις στη χώρα μας και διεθνώς. Η ίδια η πορεία του Μετώπου θα συνοδεύεται από διεύρυνση και αναδιάταξη δυνάμεων.

Το ΚΚΕ, από την πλευρά του και με βάση την πείρα του, θα φροντίζει ώστε οι διαφορές να μη δυσκολεύουν την κοινή γραμμή δράσης και την ανάπτυξη του Μετώπου. Να μην απειλούν ό,τι έχει από κοινού κατακτηθεί, αλλά και να μη γίνονται συμβιβασμοί που αδυνατίζουν το κίνημα και επιτρέπουν στον αντίπαλο να κερδίζει έδαφος, να διασπά.

Παλεύοντας για την οικοδόμηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου, για τη συνεχή ανάπτυξη και ενδυνάμωσή του, το Κόμμα διατηρεί, παράλληλα, την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική του αυτοτέλεια. Το αυτονόητο αυτό δικαίωμα το αναγνωρίζει και στους συμμάχους.

Προωθεί με σταθερότητα και συνέπεια την πολιτική συμμαχιών και ταυτόχρονα εκθέτει ανοικτά στο λαό και στους συμμάχους το Πρόγραμμά του που προβάλλει την αναγκαιότητα και επικαιρότητα του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού. Εκθέτει τις θέσεις και τους προβληματισμούς του για το πώς βλέπει το δρόμο προσέγγισης και τις προϋποθέσεις για το πέρασμα στο σοσιαλισμό. Το ζήτημα ενδιαφέρει όλους εκείνους που έχουν συμφέρον να συνεχιστεί η συνεργασία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της και στα πλαίσια της οικοδόμησης του σοσιαλισμού.

Στο Πρόγραμμα του ΚΚΕ αναφέρεται ότι σε συνθήκες κορύφωσης της ταξικής πάλης, επαναστατικής ανόδου του κινήματος, εφόσον έχει ξεκινήσει αντικειμενικά η επαναστατική διαδικασία, μπορεί να προκύψει κυβέρνηση που εκφράζει την εξουσία του λαού χωρίς γενικές εκλογές. Αυτή η κυβέρνηση θα ταυτίζεται ή θα τη χωρίζει τυπική απόσταση από την εξουσία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.

Σε συνθήκες ταξικών αναμετρήσεων και μεγάλης φθοράς στην επιρροή των αστικών κομμάτων και των συμμάχων τους, μπορεί να προκύψει κυβέρνηση αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών δυνάμεων, με βάση το κοινοβούλιο, χωρίς να έχουν διαμορφωθεί οι όροι για το επαναστατικό πέρασμα. Η κυβέρνηση αυτή, ανεξάρτητα από τις ριζοσπαστικές διακηρύξεις της, από την ειλικρίνεια των προθέσεών της, που το Κόμμα δεν έχει λόγο να τις αμφισβητεί προκαταβολικά, πρέπει να ανταποκριθεί σε οξυμένα αιτήματα και ζωτικές ανάγκες του λαού. Δρομολογώντας λύσεις για το λαό, με βάση και τις δεσμεύσεις της, θα υποχρεωθεί να σπρώξει τα πράγματα προς τα εμπρός. Το διάστημα που θα έχει μπροστά της δε θα είναι μεγάλο, σε συνθήκες αντεπίθεσης της ολιγαρχίας του πλούτου και των κομμάτων της, των διεθνών ιμπεριαλιστικών ενώσεων. Αν αποτύχει και ανατραπεί, λόγω συσχετισμού δύναμης ή υποκειμενικών παραγόντων ή εξαιτίας και των δύο, το εργατικό και γενικότερο λαϊκό κίνημα, οι ριζοσπαστικές δυνάμεις πρέπει να έχουν ικανότητα προσαρμογής. Να μην εγκαταλειφθεί ο στόχος. Να βρεθούν ξανά σε θέση αντεπίθεσης στο δρόμο της πάλης για την πολιτική εξουσία.

Οι προγραμματικές δεσμεύσεις του Κόμματος, οι ευθύνες του για τη συγκρότηση και στη συνέχεια την ανάπτυξη του Μετώπου, το υποχρεώνουν:

Να παρακολουθεί και να μελετά συστηματικά τις εξελίξεις στον ελληνικό καπιταλισμό, στην κοινωνικοταξική διάρθρωση, στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Παίρνει υπόψη ότι αυτός βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο ανάπτυξής του, στην κρατικομονοπωλιακή βαθμίδα, σε θέση ενδιάμεση, εξαρτημένη στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα. Οτι ο σύγχρονος αντιιμπεριαλιστικός αντιμονοπωλιακός αγώνας, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, συνδέεται περισσότερο και εντάσσεται οργανικά στον αγώνα για την ανατροπή του καπιταλισμού.

Να μελετά πιο συστηματικά την πείρα του κινήματος στη χώρα μας, τη διεθνή πείρα και τις εξελίξεις.

Να συμβάλλει, όσο μπορεί, στην ανάπτυξη και τον εμπλουτισμό της θεωρίας, για τη λύση του προβλήματος της εξουσίας, για το πέρασμα στο σοσιαλισμό και την οικοδόμησή του στην Ελλάδα. Υστερα από τη νίκη της αντεπανάστασης, οφείλει να καταθέσει τη δική του συμβολή στην αναζωογόνηση του οράματος του σοσιαλισμού, που αμαυρώθηκε από την αντισοσιαλιστική προπαγάνδα, αλλά και από τα λάθη που οδήγησαν στην ανατροπή του. Αυτό δεν είναι ένα ακαδημαϊκό μελλοντικό ζήτημα. Αφορά και το σήμερα, γιατί η ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα αναζητεί τη νομιμοποίηση των επιλογών της, με το επιχείρημα ότι δεν υπάρχει άλλο σύστημα κοινωνικής δικαιοσύνης και κοινωνικής ισότητας, ότι ο σοσιαλισμός «κατέρρευσε», «απέτυχε», καθώς και όλα τα άλλα επιχειρήματα και ιδεολογήματα που χρησιμοποιεί.

Η πορεία για το Μέτωπο, οι επιμέρους συσπειρώσεις και το μαζικό κίνημα

Κατά την προσυνεδριακή δουλιά αναπτύχθηκε προβληματισμός, αν έχουν γίνει βήματα για την οικοδόμηση του Μετώπου, αν καθυστερούμε ή όχι, αν υπάρχει δυνατότητα να έρθει πιο κοντά η συγκρότησή του.

Πέρα από τις υποκειμενικές αδυναμίες και ελλείψεις στον τομέα αυτόν, οι οποίες πρέπει να ξεπεραστούν, το ζήτημα της συγκρότησης του Μετώπου πρέπει να αντιμετωπίζεται ως σύνθετο καθήκον που δεν εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς. Αν θέλουμε να πάρει σάρκα και οστά αυτό το πολιτικό καθήκον, που δεν ενδιαφέρει μόνο τους κομμουνιστές, αλλά ευρύτερα το λαό και τις ριζοσπαστικές δυνάμεις, πρέπει να επιταχυνθούν οι προσπάθειες όσο εξαρτάται από εμάς:

• Να δοθεί ιδιαίτερο βάρος, να έχουμε προσήλωση στη δράση στην εργατική τάξη και το συνδικαλιστικό κίνημα, στα σωματεία και τις άλλες μαζικές οργανώσεις των εργαζομένων. Με λίγα λόγια δηλαδή, να γίνουν πράξη οι αποφάσεις του Πανελλαδικού Σώματος που έγινε μετά το 16o Συνέδριο. Ιδιαίτερη σημασία έχει η δουλιά για την ενότητα δράσης της εργατικής τάξης και τις συμμαχίες της με τα άλλα λαϊκά στρώματα. Η ενότητα δράσης και η πολιτική συμμαχιών της εργατικής τάξης απαιτούν πολυμέτωπη και πολύμορφη μαχητική δραστηριότητα. Η ενότητα δράσης της εργατικής τάξης δεν μπορεί να κατακτηθεί όσο δεν αντιπαλεύονται αντιλήψεις και πρακτικές, που διαχωρίζουν τους εργαζόμενους σε δημόσιους και ιδιωτικούς, σε εργαζόμενους αορίστου χρόνου και σε έκτακτους. Οσο ο κάθε κλάδος περιορίζεται μόνο στις δικές του διεκδικήσεις, χωρίς να βλέπει ότι αποτελεί τμήμα μιας ενιαίας και ολομέτωπης επίθεσης σε βάρος του συνόλου των εργατοϋπαλλήλων. Η κοινωνική συμμαχία της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων δεν είναι υπόθεση απλής αλληλεγγύης. Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι έχουν κοινό συμφέρον να αντιπαλέψουν την πολιτική του μονοπωλιακού κεφαλαίου και των ιμπεριαλιστικών ενώσεων. Αν δε συνειδητοποιηθεί σε βάθος το ζήτημα, δε θα μπορεί να πεισθούν ευρύτερα οι εργαζόμενοι να δράσουν σε τέτοια κατεύθυνση.
• Να δοθεί από καλύτερες θέσεις και με επάρκεια η μάχη για την αντιμετώπιση των κρισιακών προβλημάτων που χαρακτηρίζουν το συνδικαλιστικό κίνημα, ώστε να ανέβει η οργάνωση και η πολιτική συνείδηση των εργαζομένων. Χρειάζεται πιο συστηματικά να αντιμετωπιστούν οι προσπάθειες αλλοίωσης ακόμα περισσότερο του χαρακτήρα του συνδικαλιστικού κινήματος και των οργανώσεών του και της μετατροπής τους σε θεσμοθετημένα όργανα συνδιαχείρισης με τη μορφή του εθελοντισμού, με τη συμμετοχή τους στη διαχείριση κονδυλίων, με αρμοδιότητα να ασκούν επιχειρηματικό ρόλο, να ιδρύουν σχολές και εκπαιδευτικά κέντρα. Οι εργοδοτικές οργανώσεις, με επικεφαλής τον ΣΕΒ, έχουν θέσει ανοικτά την ανάγκη να συγκροτηθεί ένα «νέου τύπου» συνδικαλιστικό κίνημα - «κοινωνικός εταίρος».
• Να ανέβει ο ρόλος και η ευθύνη του εργατικού κινήματος στη διεκδίκηση των διευρυμένων αναγκών του λαού. Αναπόσπαστο στοιχείο πρέπει να γίνει η συστηματική δράση για την οργάνωση των αλλοδαπών εργατών και πολιτικών προσφύγων. Αντιπαράθεση, σε αντίθεση με τις ρατσιστικές και εθνικιστικές απόψεις που μπορεί να οξυνθούν στο εργασιακό πεδίο, λόγω των οξυμένων οικονομικών προβλημάτων και της ανεργίας.
• Να στηριχτούν οι συσπειρώσεις στο εργατικό κίνημα, στη μικρομεσαία αγροτιά, αλλά και στους μικρομεσαίους στα αστικά κέντρα. Στο αντιπολεμικό αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, στο κίνημα αλληλεγγύης στους λαούς που υποφέρουν. Στο μέτωπο των δημοκρατικών ελευθεριών. Οι συσπειρώσεις μπορεί και πρέπει να διευρυνθούν, να μαζικοποιηθούν. Να μη σταματήσει η προσπάθεια επικοινωνίας με ευρύτερες λαϊκές δυνάμεις. Επίσης, με ανθρώπους της επιστήμης, της διανόησης, της Τέχνης και του Πολιτισμού, που θέλουν οι γνώσεις και οι δεξιότητές τους να τεθούν στην υπηρεσία του κινήματος. Οι συσπειρώσεις πρέπει να αποκτήσουν «πόδια» στο λαό. Πρώτης σημασίας καθήκον είναι να εκφραστεί και μέσω των συσπειρώσεων η κοινωνική συμμαχία της εργατικής τάξης με τα άλλα λαϊκά στρώματα των αυτοαπασχολούμενων και της μικρομεσαίας αγροτιάς, με τα κινήματα γυναικών και νεολαίας.
• Υπάρχει ανάγκη και έδαφος, να αναπτυχθούν πρωτοβουλίες, μέτωπα συνεργασίας και συσπείρωσης σε νέους χώρους και θέματα, όπως είναι ο τομέας της Παιδείας, του Πολιτισμού και του Αθλητισμού, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
• Στις Θέσεις υπάρχει, επίσης, ένας πρώτος προβληματισμός, γενικού χαρακτήρα, για την ανάγκη να εκφραστεί με τη μορφή συσπείρωσης ένα μέτωπο πάλης κατά της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, κατά των επιλογών και των δεσμεύσεων που θίγουν όλες τις πλευρές της ζωής του λαού και το δικαίωμά του να αποφασίζει για το παρόν και το μέλλον του. Η συσπείρωση αυτή θα έχει κινηματικό χαρακτήρα. Θα επιδιώξει να διευρύνει τη δράση της σε διεθνές επίπεδο σε κοινή δράση με άλλα κινήματα και διεθνείς αντιιμπεριαλιστικές οργανώσεις. Θα μετέχει ενεργά στην προσπάθεια, να δημιουργηθεί ο αντίπαλος διεθνής αντιιμπεριαλιστικός αντιμονοπωλιακός πόλος.
• Να αντιμετωπιστούν τα αρνητικά φαινόμενα που υπάρχουν στις μαζικές λαϊκές οργανώσεις, ώστε να ανέβει η μαζικότητά τους, ο μαχητικός προσανατολισμός τους. Κάθε μαζική οργάνωση έχει τη δική της ιδιομορφία, ανάλογα με το χαρακτήρα της, το αντικείμενό της και το συσχετισμό δύναμης. Ολα αυτά πρέπει να παίρνονται υπόψη. Αν με σωστή δουλιά και σεβασμό στην οργανωτική αυτοτέλεια της κάθε οργάνωσης, μαχητικά και πειστικά προβάλλονται οι θέσεις του Κόμματος για τα λαϊκά προβλήματα, είναι βέβαιο ότι θα πείθουν, θα επηρεάζουν και θα βοηθούν στη συσπείρωση.

Η δράση του Κόμματος για τη στήριξη των συσπειρώσεων και τη συγκρότηση νέων, με βάση την αναγκαιότητα για το Μέτωπο, δε σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι περνάει σε δεύτερη μοίρα η δράση του στις μαζικές οργανώσεις, στα σωματεία, στους φορείς γενικά του μαζικού κινήματος. Το πρόβλημα είναι ότι, παρά τα βήματα που έγιναν, δεν έχει κατακτηθεί η απαιτούμενη συγχώνευση με τις λαϊκές μάζες, η διαμόρφωση σε ευρύτερη κλίμακα σχέσεων πρωτοπορίας μαζί τους.

Το Μέτωπο θα έχει κινηματική σύνθεση, κινηματικό χαρακτήρα. Στη σύνθεσή του θα μετέχουν, εκτός από πολιτικές δυνάμεις και κινήσεις, μαζικά κινήματα και μαζικές οργανώσεις. Επομένως, η κατάσταση του μαζικού κινήματος, το επίπεδο οργάνωσης του λαού και ο προσανατολισμός του αποτελούν τις πιο σημαντικές προϋποθέσεις για το κτίσιμο της συμμαχίας αυτής.

Οπως υπογραμμίζεται στις Θέσεις, επιβιώνουν και αναπαράγονται λαθεμένες αντιλήψεις και συνήθειες στη δράση του Κόμματος στο μαζικό κίνημα. Υπάρχουν φαινόμενα υποκατάστασής του, αδεξιότητας, όπως επίσης και το φαινόμενο να υποκύπτουμε, στο όνομα της αυτοτέλειας του μαζικού κινήματος, στις αρνητικές τάσεις, κάτω από το βάρος του συσχετισμού.

Δυστυχώς, στην προσυνεδριακή περίοδο πολύ λίγο συζητήθηκε αυτό καθεαυτό το θέμα που έθεσαν επιτακτικά οι Θέσεις της ΚΕ για το πώς αναπτύσσεται η δράση του Κόμματος στις μαζικές οργανώσεις. Αυτό είναι ανησυχητικό. Δείχνει είτε υποτίμηση είτε απόσπαση.

Είναι φανερό ότι η απομαζικοποίηση οργανώσεων ενθαρρύνεται και προωθείται συνειδητά και σχεδιασμένα από τα κόμματα εξουσίας. Η γραφειοκρατικοποίησή τους, η ενσωμάτωσή τους, η έλλειψη προσαρμογής της δράσης τους στις νέες συνθήκες, επηρεάζουν και τη δική μας δουλιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγούν είτε στην παραίτηση από την προσπάθεια ανασύνταξης είτε παρασύρουν σε μια ρουτινιάρικη επετειακή παρέμβαση. Προκύπτει άμεση ανάγκη, το Κόμμα να αναλάβει την ευθύνη και να αντιμετωπίσει: Την απομαζικοποίηση και γραφειοκρατικοποίηση των σωματείων, τη μετατροπή μαζικών οργανώσεων σε «σφραγίδες» ή σε χώρους δράσης μεμονωμένων ατόμων.

Δεν είναι τυχαίο ότι το Καταστατικό του Κόμματος υπογραμμίζει την ανάγκη όλα τα μέλη του Κόμματος να μετέχουν σε μια μαζική οργάνωση και πρώτα απ' όλα στο συνδικάτο τους, στο επαγγελματικό τους σωματείο. Σε αυτή τη βάση, άλλωστε, θα γίνει και η διεύρυνση του ΠΑΜΕ, της ΠΑΣΥ κλπ. με νέες δυνάμεις, ώστε να εξελιχθούν σε έναν πόλο συσπείρωσης, όπου οι εργαζόμενοι ακουμπάνε τις ελπίδες τους. Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες συσπειρώσεις.

Το Κόμμα δεν επιδιώκει οι μαζικές οργανώσεις να λειτουργούν σαν παραρτήματα, υποκατάστατά του. Ούτε αδιαφορεί για το ότι γενικά έχει υποχωρήσει η διάθεση για οργάνωση και συμμετοχή, ότι γίνεται συστηματική προσπάθεια να μπουν οι μαζικές οργανώσεις στο περιθώριο ή να εξελιχθούν σε στηρίγματα της κυρίαρχης πολιτικής.

Οι οργανώσεις αυτές θα αποκτήσουν μαζικό χαρακτήρα και ριζοσπαστικό προσανατολισμό, θα καταφέρουν να περάσουν στην αντεπίθεση, στο βαθμό που δρουν για τα λαϊκά προβλήματα όχι ευκαιριακά και επετειακά αλλά με συνέχεια και προγραμματισμό. Με αντιπαράθεση στις επιζήμιες για το κίνημα απόψεις, στις απόψεις που το οδηγούν σε γραμμή συναίνεσης, παράλυσης.

Είναι στην ευθύνη μας, με το παράδειγμά μας και τη σωστή επικοινωνία, να βοηθάμε να προσελκύονται στις μαζικές οργανώσεις άνθρωποι δραστήριοι, να μετέχουν, να αναλαμβάνουν ευθύνες. Να βοηθάμε στην πολυμορφία των εκδηλώσεων που βοηθούν στην ανάπτυξη της αγωνιστικής κατεύθυνσης και στην αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος για οργανωμένη δράση.

Υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθεί πρωτοβουλία για τη συγκρότηση νέων μορφών λαϊκών οργανώσεων, νέων μορφών δράσης.

Η ευθύνη του ΚΚΕ για την ουσιαστική βοήθεια στην ΚΝΕ και στο κίνημα της νεολαίας

Οι Θέσεις αναφέρουν σε πολλά σημεία και με πολλούς τρόπους ότι η βάση της ισχυροποίησης σήμερα του Κόμματος κρίνεται από τη δουλιά του στην εργατική τάξη και το κίνημά της, αλλά και στη νεολαία.

Με κριτήριο τις κατευθύνσεις που είχαμε, εκτιμάμε ότι υπάρχει ανάγκη να δουλέψουμε με πνεύμα επιμονής και σταθερότητας σ' αυτόν τον προσανατολισμό. Από την προσυνεδριακή συζήτηση επιβεβαιώνονται οι εκτιμήσεις για την πολύμορφη επίθεση που δέχεται η νεολαία, μέσα από όλο το πλέγμα των αναδιαρθρώσεων που αντικειμενικά γεννά ισχυρές τάσεις ενσωμάτωσής της στην κυρίαρχη λογική του συστήματος.

Ταυτόχρονα, όμως, αναδείχνονται και τα ελπιδοφόρα σημάδια του ριζοσπαστισμού της, του αγώνα για τα προβλήματά της και την προοπτική της ζωής της. Στα πλαίσια αυτά, καταγράφεται πιο έντονα η ανάγκη να ξεπεραστεί η αντίληψη ότι η δράση του Κόμματος στη νεολαία αρχίζει και τελειώνει με τη δράση της ΚΝΕ. Η πολιτική και μαζική δράση του Κόμματος πρέπει να πάρει υπόψη τις σύγχρονες ιδιαιτερότητες της νέας γενιάς. Το ότι η αντιπαράθεση για τον προσανατολισμό της οξύνεται, ανεβάζοντας τις απαιτήσεις στη δουλιά του Κόμματος.

Στο επόμενο διάστημα, το Κόμμα χρειάζεται να συμβάλει, ώστε τα προβλήματα και οι σύγχρονες ανάγκες της νεολαίας να γίνουν υπόθεση ευρύτερα του εργατικού κινήματος. Με πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις να δώσει συγκεκριμένη στήριξη και προοπτική στους αγώνες της και ώθηση στη συμπόρευση της νεολαίας με το λαϊκό κίνημα. Στο έδαφος της πάλης για τα βασικά προβλήματα της δουλιάς, της μόρφωσης, του πολιτισμού, και του αθλητισμού. Τα προβλήματα του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Το πρόβλημα των ναρκωτικών, των παραγόντων που καλλιεργούν την εξαγορά συνειδήσεων, τη χυδαία εκμετάλλευση των άνεργων νέων, την παραπληροφόρηση, τον αντικομμουνισμό, τη συκοφάντηση αγωνιστικών αξιών, της σύγχρονης ιστορίας των λαών, του επαναστατικού κινήματος στην Ελλάδα, παγκόσμια.

Ταυτόχρονα, στο κέντρο της προσοχής όλου του Κόμματος, των οργάνων και των οργανώσεων πρέπει να είναι η πολιτική - ιδεολογική βοήθεια προς την ΚΝΕ, η ενίσχυση γενικότερα μορφωτικού ρεύματος στις γραμμές της και ευρύτερα. Κριτήριο για τη δουλιά των στελεχών, των οργάνων γενικότερα είναι η ανταπόκριση στο καθήκον απέναντι στη νεολαία.

Η ΚΝΕ βρίσκεται σε πορεία ανάπτυξης, η εξασφάλισή της έχει μεγάλες απαιτήσεις, αφού τα μέλη και τα στελέχη της ζουν και δρουν στο ίδιο δύσκολο περιβάλλον που ζει και δρα το σύνολο της νεολαίας. Η βοήθεια στην ΚΝΕ, κατά συνέπεια, δεν μπορεί να εξαντλείται σε γενικές υποδείξεις. Με συστηματικό τρόπο να βοηθηθεί η ΚΝΕ, να γνωρίζει την πολιτική και τις θέσεις του Κόμματος. Να έρθει πιο κοντά στην ιστορική πείρα του Κόμματος, να διαπαιδαγωγηθεί από την ίδια την ιστορία του κινήματος και του ΚΚΕ. Χωρίς να υποκατασταθεί η ειδική ευθύνη της ΚΝΕ για το κίνημα της νεολαίας, χρειάζεται με πολύ συστηματικό τρόπο να βοηθηθεί η ΚΝΕ στον προσανατολισμό του κινήματός της, στη διαμόρφωση των συσπειρώσεων της νεολαίας. Να κατανοεί την ανάγκη, να συντονίζει τα βήματά της με το εργατικό κίνημα, να μετέχει στην οικοδόμηση του Μετώπου. Το νεολαιίστικο κίνημα θα είναι μια από τις βασικές συνιστώσες του. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει, πριν απ' όλα, ολόκληρο το Κόμμα, αρχής γενομένης από τη νέα ΚΕ, να αποκτήσει πλήρη και αντικειμενική εικόνα όχι μόνο για τα προβλήματα της νεολαίας, αλλά και για τον τρόπο που αυτή τα βιώνει, τα συνειδητοποιεί. Κυρίως, πρέπει να παρθεί υπόψη ότι η υποταγή και ενσωμάτωση είναι ένας μεγάλος κίνδυνος για τη σύγχρονη νέα γενιά.

Δε θα λυθεί πλήρως και σε βάθος το ζήτημα αυτό στις εργασίες του Συνεδρίου. Γι' αυτό και προτείνεται να γίνει πανελλαδική κομματική σύσκεψη για τη νεολαία, που να αποτελέσει και το σημείο στροφής στον τομέα αυτό.

Εξειδίκευση της γενικής πολιτικής του Κόμματος στις γυναίκες

Η εξειδίκευση της γενικής πολιτικής στις γυναίκες δεν είναι πρόβλημα επεξεργασίας θέσεων και προτάσεων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και εδώ δεν υπάρχουν ελλείψεις και κενά. Το βασικό πρόβλημα είναι να αντιμετωπιστεί η συσσώρευση και αποκρυστάλλωση λαθεμένων απόψεων, για το αν σήμερα υπάρχει ανάγκη να εξειδικευτεί η δουλιά στις γυναίκες. Εως τώρα δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος και πρέπει κυριολεκτικά να αλλάξει η στάση στο ζήτημα αυτό, ώστε σε όλη την κλίμακα του Κόμματος να διαμορφώνεται επεξεργασμένη δράση στις γυναίκες, ενταγμένη στο γενικότερο προγραμματισμό δράσης.

Υπάρχει, λοιπόν, οξύ πρόβλημα να κατανοηθεί η αναγκαιότητα εξειδίκευσης της γενικής πολιτικής του Κόμματος στις γυναίκες. Πρέπει να παρθούν πολύ σοβαρά υπόψη και οι παρακάτω παράγοντες:

• Η στρατηγική της άρχουσας τάξης, της εργοδοσίας, πώς χρησιμοποιεί τις παραδόσεις και τη θρησκεία για την πολιτική χειραγώγηση της γυναίκας, ή και η διάδοση ψευτοεκσυγχρονιστικών και δήθεν μοντέρνων αντιλήψεων που αφήνουν απέξω τη σημασία της ταξικής πάλης. Οι εργαζόμενες γυναίκες χρησιμοποιούνται σαν όχημα για την επέκταση των ελαστικών προσωρινών μορφών απασχόλησης.
• Σε συνθήκες υποχώρησης και στασιμότητας του κινήματος, οι γυναίκες περνάνε σε μεγαλύτερη αναδίπλωση. Οσες αλλαγές και αν έχουν γίνει στον τρόπο ζωής των γυναικών, παραμένουν και σήμερα τα μεγαλύτερα θύματα στην έλλειψη ελεύθερου χρόνου. Αποτέλεσμα, να δυσκολεύεται και η συμμετοχή τους στο κίνημα και στο Κόμμα, αλλά και η ανάδειξή τους στα όργανα του κινήματος και του Κόμματος. Τα άλλα κόμματα αντιμετωπίζουν το ζήτημα με τις ποσοστώσεις που αναδείχνουν τις σχετικά πιο ευνοημένες από πλευράς εισοδήματος και συνθηκών ζωής γυναίκες. Το χαρακτηριστικό του Κόμματος είναι η δράση για την ανάπτυξη της πολιτικής συνείδησης των γυναικών που ανήκουν στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, των νέων γυναικών.

Ορισμένα ζητήματα του ιδεολογικού πολιτικού μετώπου

Το ΚΚΕ, ως φορέας ανάπτυξης της θεωρίας και διαμόρφωσης πολιτικής, στηρίζει την πάλη του στις προτάσεις του, στη θεωρία, στην επιστημονική έρευνα, στη μελέτη. Με το δικό του παράδειγμα οφείλει να παρακινεί, ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους, να στρέψουν την προσοχή τους σε μεγάλα θεωρητικά ζητήματα, στη μεγάλη αξία της επιστήμης, η οποία πρέπει να τεθεί στην υπηρεσία του λαού, των ανθρώπων του μόχθου. Εχει υποχρέωση να δημιουργήσει δυνατότητες για κατάκτηση της μαρξιστικής θεωρίας από τους νέους κομμουνιστές επιστήμονες. Ενδιαφέρον υπάρχει. Μπορεί να καλλιεργηθεί περισσότερο. Επομένως, στην πολιτική ανάπτυξης και ανάδειξης στελεχών, στον καταμερισμό της δουλιάς τους πρέπει να παίρνεται πολύ σοβαρά υπόψη η δυνατότητα να αξιοποιηθούν στο θεωρητικό και μελετητικό τομέα νέοι σύντροφοι και συντρόφισσες.

Παράλληλα, να υπάρχει φροντίδα να βρίσκονται σε επαφή με τα γενικότερα ζητήματα της κομματικής δράσης, με το μαζικό κίνημα, ώστε να συνδέουν τη θεωρητική δουλιά με την πείρα και τις ανάγκες του κινήματος, να μην αποκόβονται από αυτό.

Η αντικομμουνιστική και αντισοσιαλιστική προπαγάνδα αποτελεί βασικό μέτωπο της αστικής ιδεολογίας και πολιτικής, για να συγκαλυφθεί ο επιθετικός και καθαρά ταξικός χαρακτήρας των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Το μέτωπο απέναντι στην ιδεολογία του ιμπεριαλισμού πρέπει να γίνει πιο αιχμηρό, πιο αποκαλυπτικό, πιο ζωντανό, αφού αυτή υπεισέρχεται σε όλο το φάσμα των κοινωνικών προβλημάτων και ενδιαφερόντων, επηρεάζει ακόμα και τον τρόπο ζωής. Η προπαγάνδα και διαφώτιση πρέπει να θίγουν βαθιά όλους εκείνους τους παράγοντες και τις αντιλήψεις που αναπαράγουν και εντείνουν το πρόβλημα της αλλοτρίωσης και ενσωμάτωσης.

Η πολιτική της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στην εναλλαγή των ρόλων τους, προσφέρει πλούσιο και συγκεκριμένο υλικό, που αποκαλύπτει την προσπάθεια εγκλωβισμού των λαϊκών μαζών. Η ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση με τον ΣΥΝ, ως οργανωμένου φορέα του οπορτουνισμού, είναι αναγκαία, εξαιτίας του επιζήμιου ρόλου που παίζει στην καλλιέργεια αυταπατών και αποπροσανατολισμού αγωνιστικών δυνάμεων στην Ελλάδα και στις διεθνείς δραστηριότητες.

Δεν αρκεί ο πολεμικός, ο καταγγελτικός χαρακτήρας της προπαγάνδας. Αυτό που θα δώσει μεγαλύτερη πειστικότητα, ελκτικότητα και αποτελεσματικότητα είναι η αντεπίθεση με την προβολή της θέσης μας για το Μέτωπο, με τη διάδοση, την επεξεργασία και ανάπτυξη της θεωρίας του επιστημονικού σοσιαλισμού. Με τη βαθιά, και σε επιστημονική βάση, αποκάλυψη του χαρακτήρα, της φύσης και των νόμων που διέπουν τον καπιταλισμό στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο.

Σε τέσσερα βασικά ζητήματα πρέπει να συγκεντρωθεί η δράση του Κόμματος στο θεωρητικό, μελετητικό, ερευνητικό τομέα, με βάση πάντα την εξελισσόμενη κοινωνική πραγματικότητα, σε επαφή και με τις ανάγκες του αγώνα:

Πρώτο: Επεξεργασία της αντίληψής μας για το σοσιαλισμό, με συνέχιση της προσπάθειας να βγουν ολοκληρωμένα συμπεράσματα, για τις αιτίες ανατροπής των σοσιαλιστικών καθεστώτων. Η νέα ΚΕ να εκπονήσει συγκεκριμένο πρόγραμμα και να μελετήσει μορφές συλλογικής συζήτησης των επεξεργασιών.

Δεύτερο: Καλύτερη μελέτη της σημερινής κατάστασης της εργατικής τάξης, των εξελίξεων στη σύνθεσή της. Πιο ολοκληρωμένη ανάδειξη της ιστορικής αποστολής της στην υπόθεση της ανατροπής του καπιταλισμού και της οικοδόμησης του σοσιαλισμού.

Τρίτο: Συστηματική μελέτη και εμβάθυνση σε ζητήματα στρατηγικής και τακτικής, αξιοποιώντας την ιστορική πείρα του Κόμματος, παίρνοντας υπόψη και τις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες μέσα στις οποίες διαμορφώθηκαν. Αυτή η ευκαιρία θα διευρυνθεί με την έκδοση του δεύτερου τόμου της Ιστορίας του Κόμματος, που θα μπει στη δοκιμασία της συζήτησης και του διαλόγου, μέσα στο Κόμμα αλλά και ευρύτερα.

Τέταρτο: Συστηματική θεωρητική έρευνα, μελέτη και γενίκευση της πείρας στο ζήτημα του ιμπεριαλισμού. Στα πλαίσια αυτά, να μελετηθεί βαθύτερα και η θέση της χώρας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, οι τάσεις και εξελίξεις. Να μελετηθούν καλύτερα και τα ζητήματα της διεθνοποίησης της ταξικής πάλης και γενικότερα της διεθνούς λαϊκής πάλης.

Η προσπάθεια αυτή, αμέσως μετά το Συνέδριο, να μπει σε σωστή βάση, με μακροχρόνιο σχετικά προγραμματισμό, αλλά και με ενδιάμεσους σταθμούς αποτελεσμάτων. Με καλύτερη σύνθεση των Τμημάτων της ΚΕ και διατμηματική συνεργασία. Με αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού του Κόμματος και της ΚΝΕ. Με την ανάπτυξη συνεργασίας με επιστήμονες και διανοούμενους που είναι κοντά στο Κόμμα ή ενδιαφέρονται να δουλέψουν μαζί του σε σύγχρονα ζητήματα.

Το κύριο και βασικό είναι να ξεκινήσει προγραμματισμένη προσπάθεια για τη διαμόρφωση μαρξιστών επιστημόνων.

Ταυτόχρονα, να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην ανώτερη ποιότητα που πρέπει να κατακτήσει η προπαγάνδα και διαφώτιση και από την πλευρά μορφών και περιεχομένου. Εχουν γίνει σημαντικά βήματα στον τομέα αυτόν, άρα οι προσδοκίες για κάτι ανώτερο είναι βάσιμες.

Βεβαίως, οι εξελίξεις έχουν αναδείξει νέες μορφές επικοινωνίας, το ρόλο της εικόνας για τη μετάδοση ειδήσεων, ιδεών.

Τίποτε δεν υποτιμάται. Ομως, ένα πράγμα πρέπει να κυριαρχεί ότι η καλύτερη μορφή προπαγάνδας είναι αυτή που εκφράζει την αλήθεια, που συνδυάζεται με διάλογο και αντίλογο, που προσελκύει την ενεργητική μαζική συμμετοχή. Η εικόνα, η μουσική, η τέχνη επίσης είναι «χώροι» προβολής ιδεών, καλλιεργούν την αισθητική, ασκούν διαπαιδαγωγητικό ρόλο, επηρεάζουν. Αλλά αυτό που έχει την πιο μεγάλη σημασία είναι το διάβασμα, η μελέτη, ο γραπτός λόγος.

Ο «Ριζοσπάστης», η ΚΟΜΕΠ, οι εκδόσεις του Κόμματος και η διάδοσή τους είναι από τα πιο υπολογίσιμα όπλα. Αν όλα, χωρίς εξαίρεση, τα μέλη του Κόμματος, δεν αποκτήσουν διαφορετική στάση για τη μελέτη και το διάβασμα, ατομικό και συλλογικό, με τη μορφή μαθημάτων και αυτομόρφωσης, δε θα μπορέσει το Κόμμα να ανταποκριθεί στα σύνθετα καθήκοντα που πρέπει να αντιμετωπίσει.

Το ιδεολογικό μέτωπο και οι επεξεργασίες πρέπει να αποκτήσουν καλύτερη ποιότητα στην ιδεολογική και πολιτική αντίκρουση των οπορτουνιστικών αντιλήψεων και θεωριών.

Πάλη κατά του ιμπεριαλισμού, με αδύνατο, ανεπεξέργαστο μέτωπο ενάντια στον οπορτουνισμό, είναι αδιανόητη, αφού το φαινόμενο αυτό είναι κατεξοχήν παράγωγο της πίεσης που ασκεί ο ιμπεριαλισμός στο εργατικό και το γενικότερο λαϊκό κίνημα.

Ο οπορτουνισμός, ως εμπόδιο για τη ριζοσπαστικοποίηση, δεν υπολογίζεται κυρίως με βάση την εκλογική επιρροή των φορέων του. Ανεξάρτητα από τις δικές του δυνατότητες, αξιοποιείται και στηρίζεται από το σύστημα.

Βασικό διαχρονικό γνώρισμα της τακτικής του οπορτουνισμού είναι η προσαρμοστικότητα, η διγλωσσία, ο καιροσκοπικός ελιγμός, η δημιουργία εντυπώσεων, ο μιμητισμός, η προσκόλληση σε ιδεολογήματα που έχουν δεχτεί ισχυρά χτυπήματα, θεωρητικά και πρακτικά, από τις αρχές του 20ού αιώνα.

Σε περίοδο που το κίνημα υποχωρεί, στηρίζει χωρίς κανένα δισταγμό, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την αστική ιδεολογία, την αντικομμουνιστική και αντισοσιαλιστική εκστρατεία, όπως έγινε και στη χώρα μας κατά τη δεκαετία του '90. Σε περιόδους που το κίνημα ετοιμάζεται να αντεπιτεθεί, τότε δε διστάζει να ασκεί κριτική στα αστικά κόμματα, να εμφανίζεται ότι παίρνει αποστάσεις από τη σοσιαλδημοκρατία, διατηρεί όμως σταθερή τη σοσιαλδημοκρατική του προγραμματική κατεύθυνση.

Η «αντινεοφιλελεύθερη» πρόταση που προβάλλει όχι μόνο απέχει, αλλά ουσιαστικά βρίσκεται σε αντιπαράθεση με την αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Το κύριο και το βασικό είναι η απόσπαση της πολιτικής από την οικονομία. Η απόσπαση των λύσεων που προτείνει από τη συγκεκριμένη πραγματικότητα που διαμορφώνουν οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Οι προτάσεις του δεν ξεφεύγουν από μια ουτοπική νοσταλγία του καπιταλιστικού «κράτους πρόνοιας» του παρελθόντος. Κεντρική του ιδέα: ότι είναι δυνατή η ρύθμιση της καπιταλιστικής αγοράς, και το πάντρεμα των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων με μια κοινωνική πολιτική υπέρ των εργαζομένων.

Η στάση απέναντι στην ΕΕ είναι καθοριστικής σημασίας για τον προγραμματικό χαρακτήρα ενός κόμματος, ιδιαίτερα ενός κόμματος που επαγγέλλεται το σοσιαλισμό. Η μονοδρόμηση της πολιτικής ενός κόμματος στη λογική της ΕΕ αναιρεί κάθε διακήρυξή του για ριζοσπαστική πολιτική σε εθνικό πεδίο, για οριοθέτηση από τη σοσιαλδημοκρατία.

Η διαφορά του Κόμματος με τον οπορτουνισμό είναι με ποια γραμμή και στρατηγική είναι εφικτό το λαϊκό κίνημα να έχει κατακτήσεις, να έχει επιτυχίες, που θα του δώσουν όχι απλά μια προσωρινή βελτίωση της ζωής, αλλά και την αισιοδοξία να τραβήξει μπροστά.

Η αναδιάταξη δυνάμεων, η ανάπτυξη των γραμμών του Κόμματος και η οικοδόμηση στους χώρους εργασίας και κλάδους

Για να ανέβουν οι υποκειμενικές ικανότητες και δυνατότητες του Κόμματος χρειάζεται: Να προχωρήσει πιο αποφασιστικά, εύστοχα και με επιτελικό πνεύμα με βάση το χαρακτήρα και τα καθήκοντά του, στην αναδιάταξη των δυνάμεών του. Να ολοκληρωθεί η προσπάθεια που ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια, για σχεδιασμένη ανάπτυξη των δυνάμεων και την οικοδόμηση στην εργατική τάξη, γενικότερα στους εργασιακούς χώρους και τους κλάδους.

Αναδιάταξη και πολιτική στρατολογίας, εύστοχος προσανατολισμός στην εργατική τάξη και τις συμμαχίες της, στη νεολαία και στις γυναίκες, πάνε μαζί, συνδυάζονται.

Η τάση είναι να αυξηθούν οι κλαδικές ΚΟΒ και Αχτίδες, οι ΚΟΒ στους τόπους δουλιάς, οι παραγωγικές ΚΟΒ σε εδαφική βάση. Να εκπονηθεί, στη βάση της πείρας, πολιτική ανάδειξης και ανάπτυξης εργατικών στελεχών και ανάμεσά τους γυναικών και νέων σε ηλικία με υψηλό επίπεδο πολιτικής και θεωρητικής μόρφωσης και αξιόμαχη δράση. Κάθε ΚΟΒ να αναπτύσσει στενούς δεσμούς με τους φίλους και οπαδούς, συνεργαζόμενους, εργαζόμενους που ενδιαφέρονται για τις θέσεις του ΚΚΕ. Να έχει, δηλαδή, ένα διευρυνόμενο περίγυρο για κοινή δράση στο κίνημα, στις συσπειρώσεις. Συστηματικά να ενημερώνει, να ακούει γνώμες και προτάσεις. Πρόκειται για δυναμικό που μπορεί και πρέπει να παίξει σημαντικό ρόλο στη δράση για το Μέτωπο. Μέσα από αυτό το δυναμικό θα δοθεί η δυνατότητα για ανάπτυξη των γραμμών του Κόμματος.

Η καθοδηγητική δουλιά της ΚΕ και όλων των οργάνων να προσανατολιστεί στη δουλιά κατά κλάδο σε όλη την κλίμακα του Κόμματος, έως την ΚΟΒ. Στη δουλιά με βάση το στόχο για κοινωνικές συμμαχίες κατά κλάδο και γενικότερα. Στον καλύτερο συντονισμό των παραγωγικών - κλαδικών οργανώσεων, των οργανώσεων κατά τομέα οικονομίας ή κοινωνικής πολιτικής με τις εδαφικές οργανώσεις. Στο συντονισμό των οργανώσεων που δρουν στον ίδιο ευρύτερο γεωγραφικό χώρο, ώστε να συνδυάζεται η δουλιά, με βάση και τα δύο κριτήρια, τον τόπο δουλιάς και τον τόπο κατοικίας.

Η ανανέωση των γραμμών μας με νέο αίμα από την εργατική τάξη απαιτεί συγκεκριμένο σχεδιασμό και σταθερό, επίμονο έλεγχο. Ομως, αυτό δεν αρκεί. Χρειάζεται να δημιουργούνται και προϋποθέσεις με ολοκληρωμένη πολιτικοϊδεολογική και μαζική δουλιά, ώστε να καλλιεργείται το έδαφος για προγραμματισμένη στρατολογία από την εργατική τάξη, αλλά και από τα άλλα λαϊκά στρώματα, ΕΒΕ, φτωχή αγροτιά, μισθωτούς επιστήμονες.

Απαιτεί προσανατολισμένη και σχεδιασμένη, με πολιτικοϊδεολογικά μέτρα και με μαζική δράση, αλλαγή του συσχετισμού δύναμης στα σωματεία, στις μαζικές οργανώσεις. Ειδικά στο συνδικαλιστικό κίνημα, η αλλαγή συσχετισμού δύναμης συνδέεται με προσέλκυση στη δράση ευρύτερων δυνάμεων, με μαζικοποίηση και συμμετοχή των ίδιων των εργαζομένων στις αποφάσεις και την εφαρμογή τους.

Οι Θέσεις της ΚΕ δίνουν τα κριτήρια, με τα οποία θα επιτευχθεί ο προσανατολισμός αυτός, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην κοινωνικοταξική διάρθρωση της κοινωνίας.

Τι πρέπει να παρθεί υπόψη από εδώ και εμπρός: Οτι η αναδιάταξη των δυνάμεων, που ξεκίνησε εδώ και λίγα χρόνια, συνάντησε διάφορες δυσκολίες, είτε γιατί δεν εξηγήθηκε ολοκληρωμένα ο στόχος της είτε γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις έγινε χωρίς να βασανιστεί το ζήτημα. Εκεί, όμως, που δεν τα πήγε καλά είναι ότι, με ευθύνη της ΚΕ, δε μελετήθηκαν τα προβλήματα που γεννήθηκαν, η πείρα που προέκυψε στην πορεία. Δεν έγιναν παρεμβάσεις, ώστε να διορθωθούν λάθη που έγιναν κυρίως από απειρία, ή γιατί δεν ήταν δυνατή η πρόβλεψή τους.

Κατά την προσυνεδριακή συζήτηση υπήρξε προβληματισμός για το ζήτημα της αναδιάταξης, πόσο επιτεύχθηκαν οι στόχοι της. Η συζήτηση επηρεάσθηκε από λάθη στην εφαρμογή, από καθυστερήσεις, από τον τυπικό χαρακτήρα που πήρε σε ορισμένες περιπτώσεις, με αποτέλεσμα να μη γίνεται σωστή γενίκευση της πείρας. Γι' αυτό και πρέπει πολύ προσεκτικά να εξεταστεί πού υπήρξαν δυσκολίες, γιατί, και να γίνουν αλλαγές, να διορθωθεί εκεί που χρειάζεται.

Δεν είναι σωστό, το Συνέδριο να δεσμεύσει τις Κομματικές Οργανώσεις για το πώς θα προωθήσουν και θα ολοκληρώσουν την αναδιάταξη, για το πώς θα διορθώσουν ή θα ξαναδούν επιμέρους πλευρές. Αυτό που έχει σημασία είναι τα κριτήρια και η αναγκαιότητα με αφετηρία τις Θέσεις. Σε αυτή τη βάση να σχεδιαστεί συνδυασμένη ιδεολογικοπολιτική δράση, δράση στα συνδικάτα, στις εργατικές οργανώσεις, αλλά και στις συσπειρώσεις.

Η αναδιάταξη των δυνάμεων μπορεί προσωρινά να αδυνατίσει ορισμένες ΚΟΒ, ιδιαίτερα αυτές που είναι συγκροτημένες με αποκλειστικά εδαφικά κριτήρια. Μπορεί ακόμα να δυσκολέψει τον προσανατολισμό σε ορισμένα τοπικά μέτωπα πάλης. Η δυναμική της όμως θα φέρει την απαιτούμενη ισορροπία. Η αναδιάταξη προβλέπει ότι όλες οι ΚΟΒ και οι τοπικές οργανώσεις, δουλεύουν με βάση το συνεκτικό και συνδυασμένο μέτωπο πάλης, στην εργατική τάξη και τους συμμάχους της, στη νεολαία, στις γυναίκες. Προβλέπει βελτίωση του προσανατολισμού και του περιεχομένου δράσης, ώστε από την εργατική τάξη και το ταξικό της κίνημα, από τα κοινωνικά κινήματα να αναπτύσσεται πολύπλευρη και πολυμέτωπη δουλιά, που περιλαμβάνει οικονομικά, κοινωνικά, δημοκρατικά, πολιτικά ζητήματα, προβλήματα γυναικών και νεολαίας, πολιτισμού, περιβάλλοντος, προβλήματα παιδείας, υγείας, κοινωνικής πολιτικής.

Οι μαζικές οργανώσεις και κινήματα με ένα συγκεκριμένο αντικείμενο δράσης θα αποκτήσουν νέα δυναμική, στο βαθμό που νιώσουν ότι τα λαϊκά προβλήματα με τα οποία καταπιάνονται είναι επίσης ζητήματα δράσης του εργατικού κινήματος, του αγώνα των μικρομεσαίων της υπαίθρου και της πόλης.

Για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα

Η προσυνεδριακή συζήτηση έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον στα ζητήματα της δράσης του Κόμματος στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, στο διεθνές μέτωπο πάλης κατά του ιμπεριαλισμού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στη ζωή των λαών, στην υπόθεση της ειρήνης.

Η αγωνία των συντρόφων, φίλων και οπαδών, για το πού βρίσκεται η ενότητα του κομμουνιστικού κινήματος και η κοινή δράση, ήταν έντονη, απολύτως δικαιολογημένη. Πολλοί έθεσαν το ζήτημα ότι έπρεπε στο διάστημα που μας πέρασε, το Κόμμα να συμβάλει πιο έντονα στην ανάπτυξη ιδεολογικού μετώπου στις γραμμές του κομμουνιστικού κινήματος, παράλληλα με την προσπάθεια για κοινή δράση και συντονισμό.

Πραγματικά, έχει υπερωριμάσει η ανάγκη να εκπονηθεί ένα σχέδιο κοινής δράσης και στενής συνεργασίας ανάμεσα σε κομμουνιστικά κόμματα που έχουν κοινές, σε μεγάλο βαθμό, ιδεολογικές και πολιτικές απόψεις, που σταθερά υπερασπίζονται το μαρξισμό - λενινισμό και την αναγκαιότητα της πάλης για το σοσιαλισμό. Το ΚΚΕ θεωρεί ότι είναι δυνατόν το πέρασμα σε ένα καλύτερο και ανώτερο επίπεδο συνεργασίας σε θέματα ανάπτυξης της θεωρίας, σε διεθνή μελέτη για τις αιτίες ανατροπής των σοσιαλιστικών καθεστώτων, στην επεξεργασία κοινής στρατηγικής. Οι μορφές κοινής συνεργασίας πρέπει να έχουν πρακτικό χαρακτήρα, να υπάρξουν ορατά αποτελέσματα.

Αυτή η συνεργασία δε θα έχει «σινικά τείχη», ούτε πρέπει να λειτουργήσει αντιπαραθετικά σε εργατικά και κομμουνιστικά κόμματα με τα οποία υπάρχουν ιδεολογικές διαφορές. Με τα κόμματα αυτά μπορεί και πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για κοινή δράση με αντιιμπεριαλιστικούς αντιμονοπωλιακούς στόχους. Το ΚΚΕ επιδιώκει σχέσεις συνεργασίας και διαύλους επικοινωνίας με όλα τα κόμματα, χωρίς αποκλεισμούς.

Για άλλη μια φορά, υπογραμμίζεται η θέση του για πιο συστηματική και με στόχους συνεργασία ανάμεσα σε κομμουνιστικά κόμματα, για μορφές κοινής δράσης των κομμουνιστικών κομμάτων, οι οποίες όχι μόνο δεν έρχονται σε αντιπαράθεση με την ανάγκη να οικοδομηθεί συνεργασία με άλλες αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις, αλλά, αντίθετα, την υποβοηθούν και την υπηρετούν.

Θεωρεί, επίσης, αναγκαίο και χρήσιμο πιο ανοικτά να εκθέτει τις διαφορές, να τις συζητά, χωρίς φόβο ότι αυτό θα οδηγήσει σε αποκλεισμούς και διαιρέσεις. Εφόσον υπάρχουν διαφορές, αυτές πρέπει να συζητιούνται, να μη συγκαλύπτονται και κουκουλώνονται.

Στην προσυνεδριακή συζήτηση, διατυπώθηκαν ερωτήματα και ανησυχίες για τις εξελίξεις, κυρίως στην Κίνα, αλλά και σε άλλες χώρες που επιδιώκουν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Τα μέλη του Κόμματος συμμερίστηκαν τις εκτιμήσεις των Θέσεων της ΚΕ για την οικονομία της Κίνας, την εμφάνιση εκμεταλλευτικών κοινωνικών δυνάμεων με πολιτικές εκφράσεις στην κινεζική κοινωνία. Οτι αυτό περικλείει κινδύνους για τα συμφέροντα του λαού της Κίνας, αλλά και για το ρόλο της στο διεθνές αντιιμπεριαλιστικό κίνημα. Το ερώτημα που τέθηκε είναι αν η ενίσχυση των καπιταλιστικών σχέσεων, ιδιαίτερα στην Κίνα, έχει ήδη οδηγήσει ή οδηγεί στην κυριαρχία των σχέσεων αυτών σε βάρος των σοσιαλιστικών. Τα ερωτήματα αυτά διατυπώνονται στη βάση της αρνητικής εμπειρίας από τη νίκη της αντεπανάστασης και την καπιταλιστική παλινόρθωση στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Το ΚΚΕ ενδιαφέρεται να μελετήσει τις εξελίξεις στη χώρα αυτή, όπως και στις άλλες χώρες, στην Κούβα, στο Βιετνάμ, στη Βόρεια Κορέα, μέσα και από διμερείς σχέσεις. Παίρνει, ταυτόχρονα, υπόψη τις ιδιαιτερότητες από χώρα σε χώρα, τις ιδιαίτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν από την ιμπεριαλιστική πίεση και τον αποκλεισμό. Ανεξάρτητα από διαφορές αρχών με την εμφανή ενίσχυση των καπιταλιστικών σχέσεων στην Κίνα, ανεξάρτητα από διαφορετικές εκτιμήσεις κατά περίπτωση με άλλα κόμματα, θα συνεχίσει η αλληλεγγύη στις χώρες αυτές, στους λαούς, που βρίσκονται στο στόχαστρο της ιμπεριαλιστικής επίθεσης. Το ίδιο ισχύει και για όλους τους λαούς της Γης, που δέχονται τα πυρά των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Η ευθύνη της νέας ΚΕ

Είναι φανερό ότι πολλά πράγματα μπορούν να αλλάξουν και να βελτιωθούν στη δράση του Κόμματος. Οι Θέσεις της ΚΕ για το 17ο Συνέδριο προβάλλουν τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη βελτίωση της εσωκομματικής ζωής, άρα και τη βελτίωση της κομματικής δράσης στο λαό, στις συσπειρώσεις. Γίνονται προτάσεις για το πώς θα βελτιωθεί η καθοδήγηση ως περιεχόμενο, ως μέθοδος. Θα προστεθούν και άλλες κατά τις εργασίες του Συνεδρίου. Τελικά, όλα αυτά πρέπει να έχουν αντίκρισμα στην αλλαγή της κατάστασης στις ΚΟΒ, γιατί εκεί εκδηλώνονται σωρευτικά οι αδυναμίες καθοδήγησης.

Η προσυνεδριακή συζήτηση ανέδειξε πιο επιτακτικά και ανάγλυφα τις παρατηρήσεις των μελών του Κόμματος, την ανάγκη η νέα ΚΕ και τα βοηθητικά της Τμήματα να κατακτήσουν επιτελική ικανότητα καθοδήγησης, όσον αφορά στο περιεχόμενο, στις μορφές και τις μεθόδους, ώστε να συμβάλλουν στην ενιαία αντίληψη δράσης και στην ικανότητα εξειδίκευσης.

Να βοηθήσουν με το έμπρακτο δικό τους παράδειγμα στη μελέτη και γενίκευση του συνόλου των απόψεων και σκέψεων, των άμεσων εμπειριών του κομματικού δυναμικού.

Τόσο η ΚΕ, όσο και τα εκλεγμένα καθοδηγητικά όργανα, να είναι ασυμβίβαστα με τη γενικολογία και την αποσπασματικότητα, με τον υποκειμενισμό, τον εμπειρισμό και τον πρακτικισμό. Είναι φαινόμενα που αφυδατώνουν την εσωκομματική ζωή και αντικειμενικά, ανεξάρτητα από προθέσεις, πλήττουν τη συλλογικότητα, την ανάπτυξη της εσωκομματικής δημοκρατίας. Η συλλογικότητα στη δουλιά του Κόμματος δεν είναι τυπικό ζήτημα οργάνωσης μιας συνέλευσης και συνδιάσκεψης. Εξαρτάται από την προετοιμασία που γίνεται, ιδεολογική, πολιτική, από τη δουλιά για ενημέρωση και πληροφόρηση, την απάντηση σε απορίες, ώστε ο προβληματισμός να επικεντρωθεί στα κεντρικά ζητήματα που απασχολούν όλο το Κόμμα. Το κύριο είναι τα μέλη και στελέχη του Κόμματος να γνωρίζουν όλα εκείνα τα στοιχεία που τους δίνουν τη δυνατότητα, σε συνδυασμό και με την ατομική πείρα και κρίση τους, να τοποθετούνται. Πιο συχνά, ανάλογα με τις εξελίξεις και τις ανάγκες του κινήματος, και όχι μόνο σε εκλογικές περιόδους, να γίνονται γενικότερες συζητήσεις μέσα στο Κόμμα για σημαντικά πολιτικά, ιδεολογικά, εσωτερικά και διεθνή ζητήματα. Αν αυτό το ζήτημα δεν είναι συνεχώς στην προσοχή μας, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να διαμορφώνεται ένα κομματικό δυναμικό δύο ταχυτήτων: Ενα μέρος να ανεβάζει την πολιτική του ικανότητα, τη γνώση και το ενδιαφέρον, και ένα άλλο, κάτω και από το βάρος προσωπικών δυσκολιών και έλλειψης πείρας, να μένει πίσω. Είναι στην ευθύνη πριν απ' όλα της ΚΕ και των καθοδηγητικών οργάνων, με προγραμματισμό και ευαισθησία, να δημιουργούν αυτές τις προϋποθέσεις, παίρνοντας υπόψη και τις ίδιες τις ανάγκες που αναδεικνύουν οι ΚΟΒ.

Δε φτάνει η ΚΕ να επεξεργάζεται σωστές αποφάσεις, να κάνει εύστοχες επιλογές, να έχει ικανότητα πρόγνωσης. Κάθε κρίκος της κομματικής δουλιάς πρέπει να παίζει το δικό του δημιουργικό ρόλο στην επεξεργασία των κατευθύνσεων και καθηκόντων στο χώρο του, στον εμπλουτισμό τους με τις τοπικές και ειδικές εμπειρίες, με τα ιδιαίτερα προβλήματα. Η ικανότητα και επάρκεια κρίνονται τελικά από το επίπεδο της δράσης των παρακάτω οργάνων και των ΚΟΒ.

Η καθοδηγητική δουλιά, ως περιεχόμενο, προσανατολισμός και μέθοδος, να οδηγεί στην άνοδο της προσωπικής ευθύνης και ικανότητας των στελεχών και των μελών του Κόμματος, στην ανάπτυξη πνεύματος δημιουργικής πρωτοβουλίας.

Από τις πιο σημαντικές, έως και καθοριστικές προϋποθέσεις, είναι η βελτίωση της κοινωνικής σύνθεσης όλων των οργάνων, των γραμμών του Κόμματος, η ανανέωση με νέο αίμα από την εργατική τάξη, από νέους σε ηλικία και γυναίκες.

Η συμμετοχή των εργατοϋπαλλήλων στα καθοδηγητικά όργανα, ιδιαίτερα στις Επιτροπές Περιοχών και Πόλεων είναι γενικά καλή. Ξεπερνά το 65%. Στο επίπεδο των Νομαρχιακών Επιτροπών πέφτει στο 53%. Σε όλα τα όργανα, όμως, είναι μικρότερο το ποσοστό των εργατοτεχνιτών έναντι των υπαλλήλων. Οι εργαζόμενοι στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα αποτελούν το σημαντικό όγκο των στελεχών, ιδιαίτερα στις Επιτροπές Πόλεων και Περιοχών. Η κοινωνική σύνθεση πρέπει να βελτιωθεί, να είναι πληρέστερα εναρμονισμένη με το χαρακτήρα του Κόμματος.

Είναι γνωστό ότι μετά το 1991 έχει γίνει σημαντική ανανέωση στα όργανα του Κόμματος, ως αποτέλεσμα και των συνεπειών που προέκυψαν από την κρίση που πέρασε το Κόμμα. Ο κύριος όγκος των στελεχών στα όργανα σε ό,τι αφορά την κομματική ηλικία είναι από 21 - 30 χρόνια. Θετικό γεγονός από την άποψη της συγκέντρωσης εμπειριών και μιας μακρόχρονης δοκιμασίας σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο. Η νέα ΚΕ, από κοινού με τα καθοδηγητικά όργανα, πρέπει να εκπονήσει συγκεκριμένη πολιτική βοήθειας στην ανάπτυξη και ανάδειξη στελεχών. Στα επόμενα χρόνια θα απαιτηθεί πιο πλατιά ανανέωση.

Στα καθοδηγητικά όργανα των πόλεων και των περιοχών, η συμμετοχή των γυναικών φτάνει στο 19%, ποσοστό μικρότερο από το συνολικό στο Κόμμα. Στα παρακάτω όργανα αυτό μεγαλώνει. Είναι ολοφάνερο ότι υπάρχει καθυστέρηση στην ειδική δουλιά στις γυναίκες και στην ιδιαίτερη προσπάθεια για ανάδειξη και αξιοποίησή τους.

Η ευθύνη της ΚΕ και ο θετικός της ρόλος προσδιορίζεται και από ένα πολύ βασικό κριτήριο: Κατά πόσον με τη δουλιά της ανεβάζει το επίπεδο της κριτικής και της αυτοκριτικής, τη συλλογική και ατομική προσφορά, που αποτελούν βασική κινητήρια δύναμη προόδου. Η κριτική και αυτοκριτική αποτελούν βασικό μέσο για την έγκαιρη διόρθωση λαθών, για τη μη αναπαραγωγή και επανάληψή τους.

Κατά την προσυνεδριακή περίοδο, για τη συζήτηση του δεύτερου θέματος, της εκλογής οργάνων, δόθηκε κατεύθυνση από την ΚΕ, να γίνει ουσιαστική συζήτηση για κάθε προτεινόμενο, να κατατίθενται κριτικές παρατηρήσεις και υποδείξεις. Δεν έχει ακόμα επιτευχθεί η διαδικασία αυτή να αποκτήσει τον επιθυμητό χαρακτήρα, ώστε να εξαντλούνται όλα τα περιθώρια αντικειμενικής κρίσης των στελεχών.

Η σημασία ελέγχου της ατομικής δουλιάς των στελεχών είναι κρίκος, για να ανέβει η κριτική και αυτοκριτική εξέταση της δουλιάς ολόκληρου του Κόμματος.

Τα οικονομικά του Κόμματος

Το σχέδιο δράσης που προτείνεται από τις Θέσεις, αυτό που θα υιοθετηθεί από το Συνέδριο, εμπλουτισμένο με τις προτάσεις των συνέδρων δεν απαιτεί μόνο υψηλότερες πολιτικές, ιδεολογικές και οργανωτικές ικανότητες. Απαιτεί και διάθεση περισσότερων πόρων, π.χ. για την αναβάθμιση και βελτίωση, τον εμπλουτισμό της μαζικής μας προπαγάνδας, ιδιαίτερα τη βελτίωση των κομματικών εντύπων, του «902», αλλά και για τη στήριξη της δουλιάς του Κόμματος σε επιστημονική βάση. Περισσότερα οικονομικά απαιτούνται και για τη βελτίωση της διεθνούς δράσης του Κόμματος.

Βεβαίως, δεν πρέπει να ταυτίζεται σε όλες τις περιπτώσεις η βελτίωση της ποιότητας με τα οικονομικά. Υπάρχουν στο Κόμμα, δίπλα του, δυνάμεις που μπορούν να συνεισφέρουν με ζήλο και εθελοντικά, χωρίς πάντα να απαιτούνται περισσότερα έξοδα.

Ο,τι μπορεί να βελτιωθεί με την καλύτερη αξιοποίηση και συσπείρωση δυνάμεων, πρέπει να βελτιώνεται.

Ωστόσο, δε φτάνει μόνο η καλή και ορθή διαχείριση. Η ανάγκη για αύξηση των οικονομικών μέσων του Κόμματος παραμένει, βλέποντας τα πράγματα και την εξέλιξή τους.

Παραμένει κύριο και βασικό, όλα τα μέλη του Κόμματος όχι μόνο να συνεισφέρουν με βάση τις καταστατικές υποχρεώσεις, αλλά, παράλληλα, να συνδυάζουν την πολιτική δουλιά με την οικονομική. Οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα που υποφέρουν, στηρίζουν το Κόμμα όταν απευθυνόμαστε. Μπορεί ακόμα και σε συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας, να εξασφαλιστεί οικονομική ενίσχυση από περισσότερους.

Σήμερα, με τα μάτια στραμμένα στα προβλήματα του λαού και της νεολαίας, συνεχίζουμε και εντείνουμε την προσπάθειά μας, για το λαό, τη συμμαχία, το σοσιαλισμό.

Με βάση και τη μακρόχρονη πορεία του Κόμματος και την πείρα του, μετράει πολύ αυτό που έχουμε ήδη κατακτήσει αυτά τα δύσκολα χρόνια. Υπάρχει Πρόγραμμα, πολιτική πρόταση, μεγαλύτερη ωριμότητα σήμερα για πιο αποτελεσματική δουλιά. Μετράνε όλα αυτά. Μετράει η σταθερότητα, η γενναιότητα που εκφράζεται ως καθημερινή στάση ζωής, που δε σκύβει το κεφάλι, που δεν κλείνει τα μάτια μπροστά στην πραγματικότητα, που δε συμβιβάζεται, αλλά παλεύει, ώστε να έρθει ο λαός στο προσκήνιο, με επικεφαλής την εργατική τάξη, να την αλλάξει.

Είμαστε αισιόδοξοι και όχι αιθεροβάμονες. Δεν είμαστε μόνοι μας. Ποτέ δεν πιστέψαμε ότι διατρέχουμε τον κίνδυνο να μείνουμε μόνοι μας. Πιστεύουμε στο λαό, στη δύναμή του. Αρκετοί που χτες δίσταζαν, σήμερα μπαίνουν στην πάλη. Αρκετοί που διστάζουν σήμερα θα μπουν και αυτοί στην πορεία, θα γράψουν σελίδες στην ιστορία του εργατικού κινήματος, στην ιστορία του λαού. Γύρω μας υπάρχουν λαϊκές δυνάμεις, αγωνιστές και αγωνίστριες, υπάρχουν εργαζόμενοι που αρχίζουν να προβληματίζονται, να βγάζουν συμπεράσματα. Μαζί τους θέλουμε να πορευτούμε, να ανοίξουμε διάλογο, να συσπειρωθούμε.

Η ιστορία του κινήματος και του Κόμματος έχει αναδείξει ιστορικές επώνυμες και ανώνυμες μορφές αγωνιστών, που υπέστησαν πολλά, έδωσαν τη ζωή τους χωρίς κανένα δισταγμό. Τους τιμάμε, μας διδάσκουν, μας δίνουν δύναμη με το παράδειγμά τους. Υπάρχουν πολλές μορφές ηρωισμού. Ανάμεσά τους ο ηρωισμός της καθημερινής δουλιάς, που μπορεί να δίνει την εντύπωση ότι δεν υπάρχουν απτά αποτελέσματα. Χάρη, όμως, σε αυτή τη δουλιά, που απαιτεί υπομονή και επαναστατική καρτερία, θα έρθουν μεγάλες και δυνατές μέρες.

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ

9 Φλεβάρη 2005